Reuters i ka kushtuar një artikull sërish vendin tonë, por këtë herë duke u ndalur në Vjosë.

Agjencia amerikane e lajmeve, shkruan se në Vjosë është ngritur alarmi, pasi ujërat e zeza po derdhen në të dhe po bëhen gërmime vazhdimisht për zhavorr. Në artikull është përmendur edhe kur qeveria e shpalli Vjosën park kombëtar në vitin 2023. Reuters gjithashtu thekson edhe deklaratat e Ministrit të Mjedisit, Sofjan Jaupaj, i cili pranon dëmet në mjedis.

Ai ka deklaruar se ministria e tij planifikon të shpenzojë më shumë se 150 milionë euro, për të trajtuar ujërat e zeza dhe për të mbyllur të gjitha deponitë. Ndër të tjera, Reuters nënvizon se për shumë njerëz, dëmi është bërë tashmë dhe puset e naftës dhe gropat e bitumit janë të vendosura përgjatë lumit, duke rrezikuar më tej ndotjen.

Artikulli i Plotë i Reuters:

Një erë e fortë hedh copa plastike nga një vendgrumbullim i hapur mbeturinash në lumin Vjosë në Shqipëri. Disa qindra metra sipër rrjedhës, një tub i madh shkarkon ujërat e zeza, në ujin që rrjedh me shpejtësi. Diku tjetër, gërmuesit heqin zhavorr nga shtrati i lumit për të bërë beton, që për ekspertët, ndryshon rrjedhën e lumit dhe destabilizon brigjet e tij.

Muajin e kaluar, UNESCO e etiketoi luginën e Vjosës në Shqipëri, si një nga 26 Rezervat e Biosferës të sapocaktuara, pjesë e një iniciative për të “mbrojtur disa nga ekosistemet më të pasura dhe më të brishta të planetit”, tha ajo në një deklaratë.

Në shumë vende, lugina, e cila ndjek rrjedhën e lumit nga Greqia veriore deri në bregdetin Adriatik të Shqipërisë, duket se përmbush kriteret e një zone të pasur nga ana mjedisore. Është shtëpia e vidrave, shkabave egjiptiane të kërcënuara dhe specieve të rralla bimore. Lumi, një nga rrugët e fundit ujore të pandërprera në Evropë, gjarpëron përmes grykave të rrethuara me pemë dhe luginave të harlisura e të zbrazëta. Në vitin 2023, qeveria e shpalli atë park kombëtar.

Ky përcaktim është një ndihmë e madhe për Shqipërinë, një vend ballkanik me 2.4 milionë banorë që ka parë turizmin në vijën bregdetare dhe malet e tij të rritet ndjeshëm vitet e fundit, dhe që po kërkon të anëtarësohet në Bashkimin Evropian deri në fund të dekadës. Por poshtë peizazhit gjithëpërfshirës, ​​ambientalistët janë të shqetësuar për të ardhmen.

“Dokumentet ndërkombëtare të njohjes si UNESCO nuk i zgjidhin problemet“, tha Besjana Guri nga organizata joqeveritare mjedisore Lumi, gjatë një prej vizitave të saj në luginë javën e kaluar.

UNESCO nuk iu përgjigj kërkesave të Reuters për koment. Në raportet e mëparshme, ajo tha se do të ndiqte kritere rigoroze, përpara se t’i jepte statusin e rezervës së biosferës Vjosës.

Ministri i Mjedisit i Shqipërisë, Sofjan Jaupaj, i cili mban një kopje të kornizuar të përcaktimit të UNESCO-s në zyrën e tij, pranoi problemet gjatë një interviste me Reuters. Ai tha se ministria e tij planifikon të shpenzojë më shumë se 150 milionë euro, për të trajtuar ujërat e zeza dhe për të mbyllur të gjitha deponitë.

Për shumë njerëz, dëmi është bërë tashmë. Puset e naftës dhe gropat e bitumit janë të vendosura përgjatë lumit, duke rrezikuar më tej ndotjen, thonë ata. Agron Zia, 55 vjeç, nxori dele dhe dhi për të kullotur në bregun e lumit javën e kaluar. Ai bëri shenjë drejt deponisë, ku plastika ngrihet nga era dhe kapet nga degët e pemëve aty pranë.

“Kur isha i vogël, notonim këtu gjithë verën. Më dhemb kur fëmijët nuk mund të shkojnë, për shkak të ujërave të zeza dhe mbeturinave“, tha ai.