Ndodhemi në grykëderdhjen e lumit Ishëm në detin Adriatik, njëri ndër lumenjtë më të ndotur në Shqipëri.
Zona ndodhet mes mes Kepit të Rodonit dhe lagunës së Patokut. Ndotja aty është katastrofike. Bregdeti i bukur ranor që gjarpëron në të dy anët e lumit, është zhdukur nga mali i mbeturinave, që lumi i sjellë me vete.
Mbetje plastike, veshje, kimikate të ndryshme që i përdorim në procesin e pastrimit të shtëpisë apo mbetje farmaceutike, bashkohen së bashku duke e kthyer këtë zonë unike në një kosh gjigand mbeturinash. Pavarësisht kësaj ndotje alarmante një tufë lopësh kullosin në mesin e tyre.
‘Shihni lopët, më pas e shesin qumështin ë treg e thonë kemi qumësht bio’ u shpreh Qemal Jangu, banor në Ishëm
I klasifikuar nga Agjencia kombëtare e Mjedisit si një ndër lumenjtë më të ndotur në vend, ujrat e tij bëjnë pjesë në kategorinë 5- Gjendje e Keqe. Në këtë lum përfundojë ujrat e zeza dhe të gjithë llojet e mbetjeve ubane, që rrjedha sjell me vete. Nga ura e Brarit, kalon në zonën e urbanizuar të Tiranës, Kamzës, Vorës, Fushë-Krujës dhe zonave të tjera përreth .
‘Edhe divan ka ardhur në këtë lum nga Tirana, çfarë nuk vjen këtu’ u shpreh Qemal Jangu, banor në Ishëm
Qemal Jangu, një banor autokton ka perjetuar me keqardhje transformimin drastik te zones si pasojë e ndotjes. Ai kujton me nostalgji kohet kur laheshin në ujrat e Ishmit dhe vinin për plazh, pikërisht këtu, nje perle tashmë nen pushtetin e mbeturinave.
‘Laheshim në lumë, ishte i pastër, e gjithë zona vinte këtu për plazh’ u shpreh Qemal Jangu, banorë në Ishëm
Si pasojë e ndotjes i gjithë lumi ka vdekur, dhe peshkatarët tashmë e kërkojnë punën e tyre të përditshme në det.
Raporti vlerëson se në stacionet e referencës lumenjtë janë të pastër, ndërsa duke kaluar afër zonave të banuara impakti i shkarkimeve urbane të cilat derdhen direkt të patrajtuara sjell këtë klasifikim me një ndotje të lartë. Ndaj, sugjerohet ndërhyrje e menjëhershme për trajtimin e ujërave të ndotura urbane. Ato konsiderohen shkaktari kryesor i ndotjes së lumenjve.
‘Problemi më i madh me mbetjet është hedhja e tyre nëpër përrenjtë kudo nëpër Shqipëri. Kemi shumë përrenj dhe lumenj dhe hedhja e mbetjeve e tejkalon edhe rastet që mund të korigjohen të landfilleve’ u shpreh Qemal Jangu, banorë në Ishëm
Qeveria ka bërë disa përpjekje dhe ka investuar miliona euro, në te ashtëquajturin impiant për kapjen e mbeturinave, mbi lumin ishëm. Në vitin 2017, Ish ministri i mjedisit, Blendi Klosi, gjatë një inspektimi në terren për këtë impiant tha se do ti jepej fund ndotjes së Ishmit. Investimi që kushtoi 2 milionë euro, përfundoi në vitin 2019, por ai nuk funksionoi asnjë ditë.
Minitria e mjedisit nuk iu përgjigj një kërkese për informacion nga Inside Story për shkaqet e dështimit të këtij investimi, dhe as për strategjitë për pastrimin e kësaj grykëderdhjeje.
Ekspertët i konsiderojnë aksionet e instituconeve për pastrimin e grykëderdhjes si shoë, pasi ai nuk mund të pastrohet, pa u zgjidhur çështja që në burim.
‘Merre pak grykëderdhjen e Ishmit që është pasqyra ku ne shihemi dhe jemi vërtetë të shëmtuar. Asnjëherë deri më sot nuk janë marrë politika për ta pastruar, jo në grykëderdhje, sepse nuk mund ta pastrosh në grykëderdhje me punë vullnetare. Ministria e Mjedisit duhet të ndërtoje politika se si duhet të pastrohet mjedisi në një territor të madh si çështë shtrati i një lumi, duhet të nisë që në burim, por pas një muaji apo nëj viti situata do të jetë po asjo sepse se ke zgjidhur problemin që në burim’ u shpreh Flora Xhemani Babani, eksperte mjedisi.