Tensionet përgjatë kufirit lindor të Polonisë pritet të shtohen ndjeshëm, pasi nga 12 deri më 16 shtator Rusia dhe Bjellorusia do të zhvillojnë fazën kryesore të stërvitjes së përbashkët ushtarake “Zapad 2025”. Këto manovra, që mbahen çdo dy vjet në mënyrë të alternuar mes dy vendeve, përfshijnë zona strategjike pranë kufirit me Poloninë dhe Lituaninë, si Goža në Bjellorusi dhe Dobrovolsk në Kaliningrad. Ushtarët do të vendosen edhe pranë korridorit Suwalki – një zonë e ndjeshme 70 km midis Bjellorusisë dhe Kaliningradit, e konsideruar pika më e brishtë e mbrojtjes së NATO-s në Baltik.

Shtrirja e stërvitjes dhe pjesëmarrja

Sipas raportimeve, manovrat do të përfshijnë rreth 13.000 trupa, prej të cilëve rreth 2.000 rusë, të shpërndarë në rajonet ushtarake të Moskës dhe Leningradit, Kaliningrad, Arktik, Detin Baltik, Barenc dhe Bjellorusi. Forcat do të stërviten për zmbrapsje të sulmeve ajrore, neutralizim të grupeve diversante, por edhe për skenarë që lidhen me përdorimin e armëve bërthamore dhe raketave hipersonike Oreshnik.

Autoritetet bjelloruse kanë theksuar se stërvitja ka karakter “mbrojtës” dhe se është zhvilluar në një shkallë më të vogël nga sa ishte planifikuar fillimisht, me synimin për të ulur tensionet.

Frika e Perëndimit dhe kujtimet nga e kaluara

Polonia dhe vendet baltike po e ndjekin me shqetësim çdo detaj, duke kujtuar se stërvitje të ngjashme ushtarake i paraprinë ndërhyrjes së Rusisë në Gjeorgji (2008) dhe Ukrainë (2014, 2022). Në fakt, “Union Resolve 2022”, një tjetër manovër ruso-bjelloruse, u mbajt vetëm pak muaj përpara nisjes së pushtimit të Ukrainës nga Vladimir Putin. Ndërkohë, stërvitja “Zapad 2023” u anulua për shkak të angazhimit të ushtrisë ruse në Ukrainë.

Përgjigjja e NATO-s

Përballë manovrave ruse, vendet e NATO-s në rajon po zhvillojnë stërvitjet e tyre. Lituania pritet të nisë manovrën kombëtare të mbrojtjes “Thunder Strike”, ndërsa Polonia ka përfunduar së fundmi stërvitjen “Iron Defender-25” me pjesëmarrjen e 30.000 trupave. Zëvendësministri polak i mbrojtjes, Cezary Tomczyk, paralajmëroi se Varshava “do të reagojë siç duhet” ndaj manovrave ruse.

Mesazhi i Moskës

Analistët europianë shohin në këtë stërvitje një test të qartë të kapaciteteve të mbrojtjes ajrore të Polonisë dhe NATO-s, si dhe një mënyrë për Rusinë që të ushtrojë presion mbi fqinjët duke krijuar pasiguri të vazhdueshme. Zyrtarisht, Moska pretendon se veprimet janë pjesë e strategjisë së parandalimit, por Perëndimi mbetet skeptik, duke e parë “Zapad 2025” si një tjetër sinjal të vendosmërisë ruse për të vepruar jashtë kufijve të saj.