Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, ishte në Beograd, dhe Presidenti i Serbisë, Aleksandër Vuçiç, e shfrytëzoi këtë ngjarje për një tjetër shfaqje, e cila u luajt njëkohësisht në katër skena, dhe që synonte të “mahniste” të ftuarit, si dhe Bashkimin Evropian, duke treguar se gjithçka është në rregull në vendin e tij. Megjithatë, sipas bashkëbiseduesve të Nova, ajo që ka më shumë rëndësi është dëmi, ai që mund të arrijë në qindra miliona euro. Vizita e Presidentes së Komisionit Evropian kishte një rëndësi të madhe dhe mund të ndahet në katër segmente kyçe.

Kritika për lidhjet ruse

Ursula von der Leyen e filloi papritur fjalimin e saj me një kritikë serioze ndaj situatës globale: “Ne jetojmë në një botë të fragmentuar që zgjeron hendekun midis demokracisë dhe autokracisë. Ju e dini shumë mirë se cili është qëndrimi i BE-së: liri, jo shtypje, duke përfshirë të drejtën për tubim paqësor. Ne mbështesim partneritetin, jo nënshtrimin, diplomacinë në vend të agresionit”, tha presidentja e KE-së. Kjo u interpretua si mbështetje për protestat studentore dhe si një kritikë ndaj qeverisjes së Vuçiçit, duke sugjeruar gjithashtu një lidhje vasale me Rusinë.

Protestat

Kur von der Leyen përmendi lirinë e tubimit, një lajm i papritur mbërriti: arresti shtëpiak i aktivistëve të Lëvizjes Qytetare të Lirë, Marija Vasiç, Lado Jovoviç dhe studentit Lazar Dinić, u hoq. Kjo ndodhi pas një mesazhi nga Vuçiç, i cili kërkoi që të ofroheshin kërkesat e protestuesve. Boshko Jakshiç, analist i politikës së jashtme, e cilëson këtë si një veprim të kohëmatshëm, për të shmangur kritikat e mundshme. Sipas Jakšić, ky veprim ishte një mundësi për të krijuar një imazh të rremë të stabilitetit në Serbi, i cili mund të ndikonte në raportin e Komisionit Evropian për Serbinë dhe përshkrimet në Parlamentin Evropian. Presidentja e KE-së foli gjithashtu për lirinë e medias, gjatë një bisede me Vuçiç dhe përfaqësuesit e sektorit civil.

Lëvdata dhe kritika

Pasi pati kritika, pati gjithashtu lëvdata nga Ursula von der Leyen për progresin në disa fusha, veçanërisht për Projektligjin për rishikimin e listës së zgjedhësve dhe Këshillin e REM-it (Regullatori i Medias Elektronike). Megjithatë, ky lëvdatë erdhi në një moment kur vetë CRT, një organizatë që mori pjesë në zhvillimin e këtyre propozimeve, shprehu dyshime për zbatueshmërinë e ligjeve të reja, duke i cilësuar ato si “shkronja të vdekura në letër”. Opozita gjithashtu shprehu skepticizëm lidhur me realizimin e këtyre reformave. Boshko Jakshiç komentoi se Ursula von der Leyen dërgoi mesazhe të përziera: pak kritikë, pak lëvdata. “Ajo ishte e ashpër në disa pika për shkak të presionit të grupeve të caktuara evropiane, të cilët kërkuan që represioni i Vučić të dënohej, por nga ana tjetër e përdori gjithashtu një fjalë për të lavdëruar përparimin në disa fushat, siç ishte projekti për listat e zgjedhësve”, tha Jakshiç. Ai theksoi se këto mesazhe mund të interpretoheshin në dy mënyra të ndryshme, duke krijuar një pasiguri mbi qëndrimin e BE-së ndaj Serbisë.

Milona euro humbje

Në fund të vizitës, Vuçiç u përpoq të siguronte se Serbia është ende në rrugën evropiane, por me një bllokim të vazhdueshëm të negociatave. Serbia ka marrë vetëm 52 milionë euro nga Plani i Rritjes për Ballkanin Perëndimor, ndërsa Shqipëria ka marrë më shumë se 100 milionë euro, duke hapur më shumë kapituj të negociatave. Jakshiç theksoi se Serbia nuk mund të humbasë fonde më të mëdha nga BE përderisa nuk realizon reformat e nevojshme, siç është angazhimi në dialogun me Prishtinën dhe përmbushja e parimeve të sundimit të ligjit. Sipas Jakshiç, politika anti-evropiane e Vuçiçit mund të matet në qindra miliona euro dëme, pasi Serbia nuk është e gatshme për të realizuar reformat që kërkohen për të hapur kapitujt e negociatave me BE-në.