Kthimi i Donald Trump në pushtet, një vit pas fitores së tij në zgjedhje, ka lënë tashmë një gjurmë të qartë. Amerika nuk është më e njëjta. As ekonomikisht, as politikisht, as gjeostrategjikisht.

Por Trumpi i ri, më i pjekur, më sistematik, më pak i paparashikueshëm se viti 2017, tregon diçka të rrallë për një udhëheqës modern: ai nuk është i paqëndrueshëm. Por çfarë Amerike mori ai? Një vend i brishtë, jo i humbur

Në janar të vitit 2025, kur Trump u betua përsëri si president, ekonomia amerikane dukej e qëndrueshme në letër me papunësi në 4%, inflacion në 2.8% dhe rritje afër 2%. Por pas shifrave, kishte, dhe ka prova që ende ekziston një shoqëri e lodhur. Klasa e mesme kishte humbur fuqinë blerëse, bizneset e vogla po luftonin për të mbijetuar dhe elita politike dukej e shkëputur nga streset e përditshme të qytetarëve.

Në këtë klimë mosbesimi, Trump premtoi: siguri, prodhim, sovranitet kombëtar. Një vit më vonë, të tre boshtet kanë marrë formën e politikës, jo të teorisë, pavarësisht se çfarë prodhon politika specifike dhe janë të shkëputura nga fakti se “mënyra” e Trump është qartësisht shumë e ndryshme nga politika dhe diplomacia tradicionale.

Ekonomia, industria, vetëmjaftueshmëria energjetike, proteksionizmi

Trump e riktheu SHBA-në në rrugën e duhur drejt vetëmjaftueshmërisë industriale. Tarifat mbi mallrat kineze u rritën, subvencionet për riatdhesimin e fabrikave funksionuan dhe prodhimi në sektorët kryesorë (çeliku, automobilat, energjia) u rrit me më shumë se 3%. Rreth 450,000 vende të reja pune u krijuan në shtetet industriale, duke përmbysur trendet e viteve të kaluara.

Megjithatë, kostoja e jetesës nuk ra aq shumë sa priste dhe “reklamonte” qeveria. Çmimet e karburantit dhe të ushqimeve mbeten të larta, ndërsa inflacioni është rikthyer në afër 4%. Pavarësisht kësaj, tregu i punës është i ekuilibruar dhe treguesit e besimit të biznesit po lëvizin lart.

Ideja qendrore e Trump është e qartë: më pak varësi nga tregjet ndërkombëtare, më shumë autonomi në prodhim. Ekonomistët janë të ndarë, shifrat aktualisht mbështesin lëvizjet e Shtëpisë së Bardhë.

Imigracioni dhe siguria

Shtëpia e Bardhë e ka bërë përsëri sigurinë një përparësi. Rinisja e ndërtimit të murit në kufirin me Meksikën, një regjim i ri azili dhe zbatimi i rreptë i kontrolleve kufitare kanë ulur kalimet e paligjshme me 65% brenda një viti.

Për mbështetësit, ky është “rivendosja e parë kuptimplotë e rendit në kufi në dekada”. Për kundërshtarët, ky është një hap prapa në humanizëm. E vërteta qëndron diku në mes: Trump bëri atë që premtoi, por pranimi i tij shoqëror nuk është rritur, duke mbetur rreth 42%.

Skena ndërkombëtare

Në politikën e jashtme, Trump ndryshoi tonin pa ndryshuar filozofinë e tij. Në NATO, ai u bëri presion aleatëve që të rrisnin shpenzimet e mbrojtjes në 5% të PBB-së, trembëdhjetë shtete anëtare arritën objektivin prej 2%, diçka që asnjë presidencë nuk e kishte arritur. Ai mban një marrëdhënie të ftohtë me Evropën, përplaset me Kinën për tregtinë, por negocion, mban një aleancë strategjike me Izraelin, ndërsa në Ukrainë kufizon ndihmën, duke kërkuar “efikasitet të çdo dollari”.

Uashingtoni po rikthehet si një rregullator global, por jo si një lider global. Është një qëndrim i ri amerikan që mund të përmbahet në “realizëm dhe pa iluzione” dhe sigurisht që nuk e forcon imazhin dhe pozicionin e fuqisë amerikane.

Shteti në ristrukturim

Brenda vendit, qeveria ka vepruar gjithashtu me shpejtësi. Krijimi i Departamentit të Efikasitetit dhe shkurtimet prej 30 miliardë dollarësh në buxhetin federal sinjalizojnë një reformë të thellë. Administrata publike operon me më pak punonjës, por me më shumë kontrolle. Kritikët flasin për dobësimin e institucioneve, mbështetësit për fundin e stagnimit të shtetit burokratik. E vërteta, edhe këtu, është e dyfishtë: Trump imponon efikasitetin, por në një mënyrë që përqendron pushtetin vetëm në duart e tij ose në duart e një rrethi të vogël mbi të cilin ai ka kontroll absolut.

Një vit më vonë, imazhi shoqëror i SHBA-së është gjithashtu kontradiktor. Punëtorët në Veri dhe në Perëndimin e Mesëm të Amerikës ndihen më të sigurt financiarisht. Në bregdet, dyshimi mbetet. Pabarazia nuk është ulur ndjeshëm, por papunësia mbetet e ulët dhe investimet në infrastrukturë ofrojnë vende pune. Shoqëria ka pushuar së shikuari Trumpin si “bubullimë” – e trajton atë si realitet. Dhe kjo, politikisht, është ndoshta fitorja e tij më e madhe.

Imazhi jashtë vendit

Një vit më vonë, SHBA-të nuk janë izoluar, jo aq sa dukej në 6 muajt e parë. Ato janë bërë një bashkëbisedues i detyrueshëm. Evropianët mund të mos e pëlqejnë Trumpin, por ata po mbështeten tek ai. Kina duket e kujdesshme, Rusia e heshtur dhe Lindja e Mesme po ripozicionohet nën ndikimin amerikan.

Amerika e vjetër e luftërave dhe simbolizmit ndërkombëtar duket se ia ka lënë vendin një vendi që i mat interesat në numra absolutë, jo në ide. Është e qartë se cilado qoftë zgjedhja, gjithmonë do të ketë një kosto për Uashingtonin. Për Trumpin, ajo që ka më shumë rëndësi është se çdo veprim ka një ndikim të prekshëm, zakonisht financiar.

Viti i parë i Trump tregon një administratë me një strategji të qartë: nacionalizëm ekonomik, siguri të brendshme, shpejtësi administrative. Plani ka funksionuar deri më tani pa dështime spektakolare, por edhe pa triumfe. Vlerësimi i miratimit të Presidentit është stabilizuar rreth 41%-43%, një përqindje që konsiderohet e ulët, por e qëndrueshme. Trump qeveris pa pasur nevojë t’i bindë të gjithë, mjafton që ai ta mbajë bazën e tij të bashkuar dhe vendin funksional.

Nëse ekonomia tejkalon shifrën 2% në vitin 2026 dhe çmimet fillojnë të ngadalësohen, mandati i tij i dytë do të regjistrohet si një sukses. Nëse jo, “kthimi” i tij do të jetë më shumë një regres sesa një rilindje.