Për Donald Trump, një marrëveshje paqeje ose edhe një armëpushim i qëndrueshëm midis Izraelit dhe Hamasit mund të përbëjë arritjen më të madhe diplomatike të presidencës së tij.

Edhe pse detajet e marrëveshjes për t’i dhënë fund luftës në Gaza mbeten të paqarta, fakti që të dyja palët kanë bërë një deklaratë të përbashkët qëllimi është parë si një hap i rëndësishëm përpara.

Një shans i ri pas muajsh përpjekjesh të dështuara

Marrëveshja, e cila po hartohet me mbështetje nga vendet arabe dhe fuqitë rajonale, shihet si rasti më i mirë për t’i dhënë fund konfliktit që prej dështimit të armëpushimit të marsit — i cili e riktheu Gazën në një luftë të përgjakshme me rreth 68 mijë viktima, shumica civilë.

Pas disa muajsh përpjekjesh të pasuksesshme, këtë herë duket se palët janë më afër se kurrë.

Sipas Trump, faza e parë e planit të paqes është “e thjeshtë”: lirimi i pengjeve të mbajtura nga Hamasi në këmbim të një tërheqjeje të pjesshme të forcave izraelite. Por, zbatimi i këtyre hapave është i ndërlikuar dhe kërkon koordinim të kujdesshëm.

Në platformën e tij “Truth Social”, Trump shkroi:

“Të gjithë pengjet do të lirohen shumë shpejt dhe Izraeli do të tërheqë trupat e tij deri në një vijë të dakorduar. Ky është hapi i parë drejt një paqeje të fortë, të qëndrueshme dhe të përhershme. Të gjitha palët do të trajtohen me drejtësi.”

Një plan ambicioz me shumë pikëpyetje

Plani 20-pikësh i paqes i propozuar nga administrata Trump synon të krijojë kushtet për armëpushim, por edhe të hapë rrugën për një zgjidhje afatgjatë të konfliktit.

Megjithatë, çështjet kryesore mbeten të pazgjidhura: çfarë roli do të ketë Hamasi pas marrëveshjes, nëse do të çarmatoset dhe si e sheh Izraeli të ardhmen e Gazës.

Nuk është hera e parë që administrata Trump përpiqet të arrijë një marrëveshje të tillë. Një armëpushim i ngjashëm në janar dështoi për shkak të mosmarrëveshjeve mbi lirimin e pengjeve.

Diplomacia nën presion dhe etja për një “fitore” historike

Këtë herë, momenti është vendimtar. Ndërsa Trump ndodhej në një tryezë diskutimi, sekretari i shtetit Marco Rubio i dorëzoi një shënim urgjent:

“Jemi shumë afër. Duhet ta publikoni postimin në Truth Social që të jeni ju i pari që njoftoni marrëveshjen.”

Analistët e shohin këtë si një përpjekje të Trump për të arritur një sukses të shpejtë diplomatik, që mund t’i sjellë një nominim për Çmimin Nobel për Paqe — një ambicie që ai nuk e ka fshehur. Ceremonia e çmimit mbahet të premten, dhe shumë besojnë se dëshira për të korrur këtë fitore simbolike ka ndikuar në përshpejtimin e negociatave.

Dyshime, tensione dhe frikë për rifillimin e luftës

Nga ana e tij, Hamasi i ka kërkuar Trump-it dhe ndërmjetësve të garantojnë se Izraeli do të zbatojë plotësisht marrëveshjen, duke paralajmëruar se ofensiva mund të rifillojë sapo të lirohen pengjet.

“Ne nuk do të braktisim të drejtat kombëtare të popullit tonë deri në liri, pavarësi dhe vetëvendosje,” deklaroi grupi, duke iu referuar në mënyrë të tërthortë shtetësisë palestineze – një ide që kryeministri Benjamin Netanyahu e ka refuzuar.

Netanyahu përballet me presion të madh politik brenda koalicionit të tij. Ndërsa ai shprehet i gatshëm ta paraqesë marrëveshjen për miratim në qeveri, ministrat e vijës së ashpër Bezalel Smotrich dhe Itamar Ben-Gvir kanë paralajmëruar se do të rrëzojnë qeverinë nëse pranohet armëpushimi.

Një rrugë e pasigurt drejt paqes

Sipas burimeve pranë administratës amerikane, Trump i ka bërë presion Netanyahu-t duke i thënë:

“Nuk e di pse je gjithmonë kaq negativ. Kjo është një fitore. Pranoje.”

Presidenti amerikan pritet të udhëtojë këtë fundjavë në rajon për nënshkrimin e marrëveshjes, në përpjekje për ta shndërruar këtë moment në kronikë historike të suksesit të tij diplomatik.

Por, siç vërejnë analistët, rruga drejt paqes në Gaza mbetet e brishtë, dhe çdo detaj i keqmenaxhuar mund ta kthejë “fitore” e shpallur të Trump-it në një tjetër dështim të bujshëm politik.

Andrew Roth, The Guardian