Duket se Donald Trump ka humbur durimin me Vladimir Putinin. Gjatë një deklarate të fortë në Asamblenë e Përgjithshme të OKB-së, ish-presidenti amerikan la të kuptohet se SHBA mund t’u ketë dhënë dritën jeshile vendeve të NATO-s për të rrëzuar avionët rusë që shkelin hapësirën e aleatëve. Pa asnjë rezervë, Trump deklaroi se avionët rusë duhet të rrëzohen nëse hyjnë në territorin e NATO-s — një qëndrim që rrit rrezikun e përshkallëzimit dhe nxit frikën për një përplasje të drejtpërdrejtë me Moskën.
“Drita jeshile”
Trump tha se beson se vendet anëtare të NATO-s duhet të veprojnë duke rrëzuar avionët rusë që kalojnë kufijtë e tyre, duke e thënë këtë gjatë një takimi me presidentin ukrainas Volodymyr Zelensky në margjinat e Asamblesë së Përgjithshme. “Po, mendoj kështu,” u shpreh ai.
Incidentet e fundit
Shkeljet e hapësirës ajrore nga avionë rusë mbi vende si Polonia dhe Estonia kanë sjellë përplasje të drejtpërdrejta mes fluturimeve ushtarake dhe forumeve të NATO-s që kujdesen për patrullimin e hapësirave të Balltikut. Këto ngjarje testojnë gatishmërinë dhe besueshmërinë e aleancës për të frenuar agresionin.
Si u përgjigj NATO?
Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s theksoi se vendimi për të rrëzuar një avion duhet të bazohet te informacionet inteligjente për rrezikun që ai paraqet — si qëllimi, armatimi dhe kërcënimi ndaj aleatëve, forcave, civilëve apo infrastrukturës. “Ne do ta vlerësojmë situatën dhe do të analizojmë rrezikun e menjëhershëm që paraqet avioni,” tha ai, duke nënvizuar nevojën për një analizë të kujdesshme para përdorimit të forcës.
Kritikat dhe mesazhet e Trump
Në fjalimin e tij, Trump akuzoi gjithashtu aleatët evropianë se, duke blerë naftë ruse, po “financojnë luftën kundër vetes”. Ai u bëri thirrje vendeve të NATO-s dhe partnerëve që të ndalojnë varësinë nga energjia ruse, duke vënë në dukje se Kina dhe India janë blerës kryesorë të naftës ruse, por edhe disa vende evropiane vazhdojnë importet. Megjithëse shumica e vendeve të BE-së kanë ulur ndjeshëm importet pas vitit 2022, Hungaria, Sllovakia, Franca, Belgjika dhe Spanja vazhdojnë të jenë ndër blerësit më të mëdhenj të naftës dhe gazit rus.