Pesë javë pas pushtimit brutal të Ukrainës nga Rusia, imagjinoni për një moment se si është të jetosh atje tani.

Bomba, gjakderdhje, trauma. Asnjë shkollë për fëmijët tuaj, asnjë kujdes shëndetësor për prindërit tuaj, asnjë çati të sigurt mbi kokën tuaj në shumë pjesë të vendit.

Do të përpiqeshit të vraposh? Dhjetë milionë ukrainas e anë bërë këtë, sipas Kombeve të Bashkuara .

Shumica kërkojnë strehim në zona të tjera të Ukrainës, që besohet se janë më të sigurta. Por më shumë se tre milionë e gjysmë njerëz kanë ikur përtej kufirit.

Ato janë kryesisht gra dhe fëmijë, pasi burrat nën moshën 60 vjeç janë të detyruar nga qeveria ukrainase të qëndrojnë të vendosur dhe të luftojnë.

Të zhvendosur dhe të çorientuar, shpesh pa idenë se ku të shkojnë më pas, refugjatët detyrohen t’u besojnë të huajve.

Kaosi i luftës është tani pas tyre, por e vërteta është se ata nuk janë plotësisht të sigurt as jashtë Ukrainës.

“Për grabitqarët dhe trafikantët e qenieve njerëzore, lufta në Ukrainë nuk është një tragjedi,” paralajmëroi Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së António Guterres në Tëitter. “Është një mundësi – dhe gratë dhe fëmijët janë objektivat.”

Unazat e trafikut janë tejet aktive në Ukrainë dhe vendet fqinje në kohë paqeje. Mjegulla e luftës është mbulesë e përsosur për të rritur biznesin.

Karolina Wierzbińska, një koordinatore në Homo Faber, një organizatë e të drejtave të njeriut me qendër në Lublin, tha që fëmijët ishin një shqetësim i madh.

Shumë të rinj po udhëtonin jashtë Ukrainës të pashoqëruar, tha ajo. Proceset e rrepta të regjistrimit në Poloni dhe rajone të tjera kufitare – veçanërisht në fillim të luftës – nënkuptonin zhdukjen e fëmijëve, vendndodhja e tyre aktuale është e panjohur.

Margherita Husmanov, një refugjate ukrainase nga Kievi në fillim të të 20-tave, mbërriti në kufi dy javë më parë, por vendosi të qëndrojë, për të ndihmuar në ndalimin e refugjatëve të tjerë që të bien në duar të gabuara.

Edhe pse ndenji me dëshirë ajo tha ndihet e pambrojtur. “Kjo është veçanërisht arsyeja pse shqetësohem për sigurinë e njerëzve këtu. Gratë dhe fëmijët vijnë këtu nga një luftë e tmerrshme. Ata nuk flasin polonisht apo anglisht. Ata nuk e dinë se çfarë po ndodh dhe besojnë atë që dikush u thotë. Kushdo mund të paraqitet në këtë stacion. Ditën e parë që unë dola vullnetar, pamë tre burra nga Italia. Ata kërkonin gra të bukura për t’i shitur në tregtinë e seksit. Thirra policinë dhe doli se kisha të drejtë. Nuk ishte paranojë. Është e tmerrshme.”– tregon ajo.

Margherita thotë se zyrtarët lokalë janë pak më të organizuar tani. Policia patrullon rregullisht stacionin. Njerëzit (kryesisht burra, na thuhet) me tabela kartoni drejt destinacioneve joshëse, aq të pranishme në dy javët e para të mbërritjes së refugjatëve, janë zhdukur kryesisht.

Por siç zbulojmë nga një sërë burimesh, individë të tjerë me qëllime të këqija tani po paraqiten si vullnetarë.

Pesë javë pas sulmit të Rusisë në Ukrainë, proceset në të gjithë Evropën për të kontrolluar ata që pretendojnë se ndihmojnë ukrainasit janë ende larg të qenit të pagabueshëm.

Krimi i organizuar (përfshirë trafikimin e seksit dhe organeve dhe shpesh, punën e skllevërve) nuk është i vetmi kërcënim. Refugjatët shfrytëzohen edhe nga individë të tjerë.

Njerëzit në Poloni, Gjermani, Mbretërinë e Bashkuar dhe gjetkë kanë hapur shtëpitë e tyre për refugjatët, shumica me qëllimet më të mira. Por mjerisht jo të gjitha.

Ne gjetëm një postim në rrjetet sociale nga një grua ukrainase e cila iku në Dyseldorf të Gjermanisë. Burri që i ofroi një dhomë i konfiskoi letrat e identitetit dhe i kërkoi asaj të pastronte shtëpinë e tij falas. Më pas ai filloi të bënte edhe përparime seksuale. Ajo refuzoi – dhe ai e nxori atë në rrugë.

Irena Daëid-Olczyk, shefe ekzekutive e degës së Varshavës të OJQ-së kundër trafikimit La Strada, tha se historia ishte shumë e njohur. Një gjë e tillë ndodh, luftë ose jo luftë, më tha ajo. Por një ortek grash dhe fëmijësh të prekur nga konflikti që shpërthejnë nga Ukraina do të thotë që rastet e shfrytëzimit dhe abuzimit përshkallëzohen.

Ajo përmend refugjatët adoleshentë si një shqetësim të veçantë. 

“Ne të gjithë i njohim adoleshentët, apo jo? Ata janë të pasigurt. Ata duan pranim dhe njohje,” thotë ajo.

“Dhe nëse ata janë refugjatë që janë larg shtëpisë dhe miqve, ata janë edhe më të lehtë për t’u shfrytëzuar. Vajzave mund ta pëlqejnë vëmendjen që u kushtohet atyre nga meshkujt e moshuar. Ose do të prezantohen me një vajzë të lezetshme të moshës së tyre, e cila ka rroba të shkëlqyera dhe i fton në festa. Kështu fillon. Mos harroni, nuk janë vetëm burrat tutorë, trafikantë dhe abuzues.”- theksoi ajo.

Faktorët shtytës që gratë ukrainase të pranojnë oferta në dukje bujare në internet për t’u shpëtuar vështirësive rriten shumë herë në kohë lufte.

Qeveritë në të gjithë Evropën janë zotuar për solidaritet me Ukrainën. Grupet e të drejtave të njeriut duan që ata të kujdesen më mirë për ata që vrapojnë për jetën e tyre. Ata kanë nevojë për mbrojtje.