I veshur me këmishë dhe kravatë, Ahmed al Sharaa, dikur i njohur si udhëheqësi i pamëshirshëm i Jabhat al-Nusra, degës siriane të Al-Kaedës, është shfaqur në Shtëpinë e Bardhë për t’u takuar me ish-presidentin amerikan Donald Trump. Disa vite më parë ai ishte në listën e terroristëve më të kërkuar, ndërsa sot paraqitet si “presidenti i vetëshpallur” i Sirisë, pas një ofensivë të shpejtë dhe pa gjakderdhje në dhjetor.

43-vjeçari Sharaa, i martuar me Latifa al Droubi, pasardhëse e një familjeje të njohur të elitës siriane, përfaqëson një figurë kontradiktore: dikur simbol i radikalizmit islamik, sot portretizohet si një udhëheqës që kërkon t’i afrohet Perëndimit.

Një takim historik me Trumpin

Sipas raportimeve, Sharaa është udhëheqësi i parë sirian që hyn në Zyrën Ovale që prej pavarësisë së vendit në vitin 1946. Në Uashington, ai mbërriti i shoqëruar nga ministri i Jashtëm, Assad Shaybani, dhe u filmua duke luajtur basketboll me komandantin e Centcom, gjeneralin Brad Cooper.
Trump duket i impresionuar nga “forca dhe guximi” i tij, ndërsa Sharaa përpiqet të ofrojë imazhin e një aleati të ri në Lindjen e Mesme.

Marrëveshja e re SHBA–Siri

Takimi synon finalizimin e një marrëveshjeje të re bashkëpunimi: Siria do t’i bashkohet koalicionit anti-ISIS, në këmbim të heqjes së sanksioneve të vendosura përmes Aktit të Cezarit, të miratuar kundër regjimit të Bashar al-Assadit. Senati amerikan i ka shfuqizuar tashmë disa prej sanksioneve, por vendimi po has në rezistencë në Kongres.

Disa republikanë, si Brian Mast dhe Lindsey Graham, kanë shprehur mosbesim ndaj “moderimit” të Sharaas, duke kërkuar sqarime për krimet ndaj pakicave fetare dhe për margjinalizimin e grave në institucionet e reja siriane. Megjithatë, për Uashingtonin, Damasku i ri ka një rëndësi strategjike, pasi mund të shërbejë si kundërpeshë ndaj ndikimit iranian në rajon.

Nga xhihadist në politikan pragmatist

I njohur dikur me emrin e luftës Mohammad al-Jolani, Sharaa ishte një student i ri që u radikalizua në Irak pas pushtimit amerikan të vitit 2003. Ai u arrestua dhe u burgos në Kampin Bucca, ku u njoh me liderin e ISIS-it, Abu Bakr al-Baghdadi. Pas daljes nga burgu, krijoi degën siriane të ISIS-it, më pas u shkëput dhe themeloi Jabhat al-Nusra, që më vonë u shndërrua në Hayat Tahrir al-Sham — një lëvizje më pragmatike dhe e hapur ndaj teknologjisë dhe Turqisë.

Me rrëzimin e Assadit, Sharaa premtoi ndërtimin e një Sirie gjithëpërfshirëse dhe tolerante, megjithëse shumë e konsiderojnë ende këtë premtim të paarritshëm. Trump, ndërkohë, shpreson ta përfshijë Sirinë në Marrëveshjet e Abrahamit, por Izraeli mbetet skeptik ndaj qëllimeve të tij.

Balancat e reja ndërkombëtare

Një muaj më parë, Sharaa vizitoi Moskën për t’u takuar me Vladimir Putinin, dikur armik i betuar i tij, për të diskutuar ruajtjen e bazave ruse në bregdetin sirian. Në Damask qarkullojnë zëra se SHBA mund të hapë një bazë ushtarake në kryeqytet, gjë që do të sinjalizonte një paqe të ftohtë mes Uashingtonit dhe Moskës në Siri — megjithatë, këto thashetheme janë mohuar zyrtarisht.

Takimi i sotëm me Trumpin pritet të sqarojë hollësitë e këtij pakti të ri politik dhe ushtarak. Por mbetet për t’u parë nëse Ahmed al Sharaa është vërtet një reformator që kërkon të lërë pas radikalizmin, apo një kameleon i zgjuar që synon të bëhet “njeriu i fortë” i ri i Lindjes së Mesme.