Një përpjekje e paprecedentë ndërkombëtare për të kataloguar kodin gjenetik të jetës në Tokë po hyn në fazën e saj të dytë, me qëllim renditjen e ADN-së së 1.67 milionë specieve brenda dekadës së ardhshme, njoftuan shkencëtarët.

Projekti BioGenome i Tokës (EBGP), i përshkruar si përgjigja e biologjisë për uljen në hënë të misionit Apollo, bashkon 2,200 studiues nga 88 vende, raportoi agjencia italiane e lajmeve ANSA.

E nisur në vitin 2020, iniciativa synon të ndërtojë një “bankë digjitale të jetës” të gjerë për të mbrojtur biodiversitetin në mes të humbjes së përshpejtuar të specieve.

I mbështetur nga afërsisht 4 miliardë dollarë fonde, projekti ka hartëzuar tashmë 3,500 specie gjatë fazës së tij të parë, që përfshin periudhën 2020-2024.

Katër vitet e ardhshme do të përqendrohen në sekuencimin e 150,000 specieve me një shpejtësi prej 3,000 gjenomesh në muaj, të mbështetura nga përparimet teknologjike që e kanë bërë sekuencimin 10 herë më të shpejtë dhe tetë herë më të lirë sesa ishte pesë vjet më parë.

“Ne kemi hedhur themelet për ndërtimin e ‘pemës së jetës’ sonë dixhitale dhe rezultatet tona fillestare tashmë po riformësojnë atë që dimë rreth evolucionit, funksionit të ekosistemit dhe biodiversitetit”-tha Mark Blaxter i Institutit Wellcome Sanger të Mbretërisë së Bashkuar, autori i parë i studimit.

“Ndërsa speciet zhduken dhe ekosistemet degradohen, qëllimi ynë është të kapim dhe ruajmë planin biologjik të jetës në Tokë për brezat e ardhshëm.”

Harris Lewin i Universitetit Shtetëror të Arizonës, autori kryesor i punimit, tha se përpjekja duhet të përshpejtohet ndërsa humbja e biodiversitetit thellohet në të gjithë botën.

Ai shtoi se projekti po e transformon gjenomikën nga “përpjekje të izoluara dhe të kushtueshme të sekuencimit në një ndërmarrje globale, të shkallëzueshme dhe gjithëpërfshirëse”.

Përfshirja është thelbësore për iniciativën. Shumë nga rajonet e pasura me biodiversitet të përfshirë janë në Jugun Global, ku studiuesit do të kenë qasje në laboratorë të lëvizshëm të njohur si “gBoxes”. Këta laboratorë portativë të sekuencimit do t’u lejojnë shkencëtarëve të analizojnë mostrat në nivel lokal pa i dërguar ato jashtë vendit.

“gBox nuk është thjesht një laborator: është një simbol i barazisë në shkencë”, tha Montserrat Corominas e Universitetit të Barcelonës.

“Duke u ofruar studiuesve vendas dhe indigjenë mjete të përparuara gjenomike, ne po i japim Jugut Global mundësinë për të kontribuar në kushte të barabarta në Projektin BioGenome të Tokës.”

Koordinatorët e projektit thonë se baza e të dhënave dixhitale jo vetëm që do të ruajë planet gjenetike të specieve të rrezikuara, por do të mbështesë edhe përparimet në sigurinë ushqimore, mjekësinë, bujqësinë dhe mbrojtjen e ekosistemit.