Ish-kryeministri britanik Tony Blair, i njohur për rolin e tij si ndërmjetës në Lindjen e Mesme, është rikthyer në qendër të vëmendjes pas vendimit të presidentit amerikan Donald Trump për ta përfshirë në planin e tij për t’i dhënë fund luftës në Gaza. Trump shpalli krijimin e një “komiteti paqeje”, i cili do të mbikëqyrë një qeveri kalimtare palestineze, ku vetë ai do të shërbejë si kryetar, ndërsa Blair do të jetë një nga figurat kyçe.

Megjithatë, emërimi i Blair ka shkaktuar polemika të shumta. Përfshirja e tij në luftën e Irakut më 2003, ku ai mbështeti Shtetet e Bashkuara, vazhdon të rëndojë mbi reputacionin e tij dhe ta kthejë atë në shënjestër kritikash të forta. Shumë e konsiderojnë të papranueshme që një figurë me këtë të kaluar të marrë një rol të tillë.

E kaluara dhe përvoja në rajon

Blair drejtoi qeverinë britanike nga viti 1997 deri më 2007. Pas largimit nga Downing Street, deri më 2015, ai shërbeu si i dërguar special i Kuartetit për Lindjen e Mesme (BE, SHBA, Rusia dhe OKB). Detyra e tij ishte të nxisë zhvillimin e institucioneve dhe ekonomisë palestineze, si dhe të ndërmjetësojë negociata paqeje, edhe pse procesi mbeti i ngrirë. Ish-kryeministri izraelit Ehud Barak theksoi se Blair ka pasur gjithmonë një lidhje të veçantë me këtë “projekt të papërfunduar” të paqes.

Sanam Vakil, nga organizata kërkimore Chatham House, thekson se Blair ishte qendror në hartimin e planit të Trump, duke vizituar Shtëpinë e Bardhë dhe duke bashkëpunuar me Jared Kushner. Ai ka ndërtuar lidhje të forta me liderët e Gjirit, të cilët i besojnë përvojës së tij në rajon.

Kritikat dhe kontestimet

Pavarësisht kësaj përvoje, reagimet janë të ndara. Mustafa Barghouti, përfaqësues i Iniciativës Kombëtare Palestineze, e cilësoi si “ide të tmerrshme” përfshirjen e Blair, duke kundërshtuar që një i huaj të menaxhojë çështjet e Gazës. Ai kujtoi reputacionin e tij të njollosur pas pushtimit të Irakut, ku miliona britanikë protestuan kundër tij për mbështetjen e pretendimeve të pavërtetuara mbi armët e shkatërrimit në masë.

Kritikat nuk munguan as nga Raportuesja Speciale e OKB-së, Francesca Albanese, e cila ironizoi në rrjetet sociale se Blair duhet të ishte në Hagë për krime lufte, jo në komitete paqeje. Për shumë njerëz, ai mbetet i pandëshkuar për vendimet e vitit 2003.

Një figurë kontradiktore

Blair mbetet një personalitet kontradiktor. Nga njëra anë, ai ishte një nga kryeministrat më popullorë të Britanisë, fitues i tre zgjedhjeve radhazi dhe arkitekt i marrëveshjes historike të paqes në Irlandën e Veriut më 1998. Nga ana tjetër, vendimi për të mbështetur luftën në Irak i ka lënë një njollë të pashlyeshme në skenën ndërkombëtare. Për këtë arsye, rikthimi i tij në qendër të çështjes palestineze shihet si një hap që ndan opinionin publik dhe rihap plagët e së shkuarës.