Po zhvillon një luftë zhdukjeje në Gaza dhe po ndjek planin e saj për të aneksuar Bregun Perëndimor. Po pushton pjesë të Sirisë dhe Libanit dhe mund të ndërhyjë atje sa herë që e sheh të arsyeshme. 

Po shfrytëzon brishtësinë e strukturës shoqërore për të rritur pushtetin e tij dhe për të vendosur veten si vendimmarrësi i vetëm në Lindjen e Mesme. Po përfiton nga vetëkënaqësia, madje edhe nga mbështetja e disa regjimeve lokale, të cilat ndajnë me të të njëjtën armiqësi jo vetëm ndaj Islamit politik, qoftë sunit apo shiit, por edhe ndaj çdo përpjekjeje për tranzicion demokratik në rajon. 

Dhe pasi luftoi kundër një boshti pro-iranian në kolaps të plotë, pasi ia preu kokën Hezbollahut, Izraeli po kalon në nivelin tjetër dhe tani po sulmon drejtpërdrejt kokën e armikut të tij të betuar. 

Sulmi i pashembullt i kryer nga shteti hebraik natën e së enjtes deri të premten kundër Republikës Islamike e zhyt rajonin në të panjohurën. E megjithatë, duket se në rajon pritet me ndjenja të përziera.

Pavarësisht urrejtjes, zemërimit dhe revoltës që veprimet e Tel Avivit në Palestinë ngjallin në mesin e opinionit publik arab, dobësimi i Teheranit pritet me lehtësim nga shumë njerëz dhe vende, veçanërisht në vendet e nënshtruara për vite me radhë tutelës iraniane, në shkallë të ndryshme në varësi të kontekstit.

Kjo pavarësisht frikës së bartjes së kostove të brendshme të një përballjeje midis dy fuqive. Aq shumë sa mediat sociale shpesh shkaktojnë episode skizofrenie. Të enjten, denoncuan gjenocidin në Gaza. Dhe të premten, u gëzuan me spektaklin e një Republike Islamike të poshtëruar, të infiltruar nga të gjitha anët nga shërbimet e inteligjencës izraelite.

Sigurisht, nga Bejruti në Bagdad, shoqëritë janë të larmishme. Grupet e “rezistencës” gëzojnë një bazë të vërtetë shoqërore dhe janë një pjesë integrale e peizazheve politike lokale. 

Fakti mbetet se ato dënohen nga segmente të konsiderueshme të popullsisë që shohin në rënien e këtyre grupeve një mundësi për hapësirë frymëmarrjeje politike.

Thellësia Strategjike

Për të kuptuar këtë armiqësi ndaj Teheranit, duhet të kthehemi te një ironi tragjike. 

Në agim të viteve 2000, pushtimet amerikane të Afganistanit (2001) dhe Irakut (2003) rrëzuan regjimet talebane nga njëra anë dhe Sadam Huseinin nga ana tjetër. Ato hapën rrugën për ngritjen e Republikës Islamike, e cila, që nga fillimi i saj në vitin 1979, ka punuar për të ndërtuar një “bosht rezistence”. 

Ky bosht fillimisht bazohej në dy shtylla: përhapjen e ideve revolucionare teokratike të Iranit midis komuniteteve shiite të margjinalizuara të rajonit dhe mbështetjen e palëkundur, të paktën verbalisht, për kauzën palestineze, një vazhdim i neverisë së saj ndaj Perëndimit, veçanërisht “Satanit të Madh” amerikan.

Me kalimin e kohës, ajo ka përfshirë Hezbollahun, regjimin sirian të Bashar al-Asadit, grupet e armatosura shiite në Irak, Huthitët në Jemen dhe Hamasin në Palestinë. Megjithatë, në rastin e dytë, lidhja nuk është organike dhe marrëdhëniet kanë përjetuar ulje-ngritje, veçanërisht në terrenin sirian në periudhën pas shpërthimit të kryengritjes popullore dhe shtypjes brutale të saj nga regjimi i Asadit.

Duke armatosur dhe financuar këto grupe, Republika Islamike ka arritur të zgjerojë “thellësinë e saj strategjike” përtej kufijve të saj, duke i lejuar asaj të përballet me armiqtë e saj përmes ndërmjetësve. Pastaj është detyrë e aleatëve të saj të godasin kundërshtarët e saj nga njëra anë dhe, nga ana tjetër, t’i pengojnë ata të arrijnë në Iran. Me fjalë të tjera, të marrin goditjet për vete.

Megjithatë, në terren, ky vizion është përkthyer në një kontroll gjithnjë e më të madh mbi katër kryeqytete: Bagdadin, Bejrutin, Damaskun dhe Sanaan, me kosto të konsiderueshme politike dhe njerëzore. 

Deri në atë pikë sa në të gjitha vendet e Pranverës Arabe ku Republika Islamike ka grupe lokale të armatosura rëndë, këto të fundit kanë luajtur një rol të madh në shtypjen e kryengritjeve, qoftë në Liban, Irak, apo edhe në Siri, ku Irani dhe Hezbollahu morën pjesë drejtpërdrejt në kundërrevolucion, pastaj në luftën civile dhe ndërkombëtarizimin e saj.

Megjithatë, Republika Islamike nuk është aktori i vetëm që ka punuar me mjeshtëri për të shtypur botën arabe gjatë periudhës pas-revolucionare dhe luftërave që e kanë shoqëruar atë. 

Është e pamundur të diskutosh për Huthitët në Jemen pa përmendur bombardimet masive dhe të zgjatura nga Arabia Saudite dhe bllokadën e imponuar ndaj popullsisë nga Riadi. 

Është gjithashtu e pamundur të diskutosh për Sirinë pa theksuar rolin e Rusisë, partneres së Iranit në shkatërrimin e vendit në dobi të ish-regjimit sirian. 

Apo përvojën vdekjeprurëse të Shtetit Islamik në Irak dhe Siri. 

Pushtimi Kolonial

Ndërsa, për shkak të polarizimeve aktuale gjeopolitike, një segment i opinionit publik global duket se e percepton Iranin si një fuqi anti-imperialiste që i kundërvihet Izraelit dhe Shteteve të Bashkuara, shumë në rajon besojnë se ai mishëron, përkundrazi, një formë akute të imperializmit rajonal – përgjegjës ose bashkë-përgjegjës për vështirësitë e papërshkrueshme që kanë duruar vitet e fundit. 

Pa përmendur jopopullaritetin me të cilin përballet Teherani brenda vendit dhe shtypjen e dhunshme të lëvizjeve popullore që shënuan periudhën 2017-2022.

Por çfarëdo kënaqësie që mund t’i sjellë dikujt imazhi i rënies iraniane, ajo do të jetë jetëshkurtër. 

Rënia e Republikës Islamike nuk është as rezultat i revoltave popullore, as i regjimeve lokale të etura për të rifituar sovranitetin e tyre. 

Është rezultat i një dëshire të pandalshme izraelite për plotfuqishmëri, që po ndodh në një moment kyç në historinë rajonale kur një popull – populli palestinez – kërcënohet me zhdukje përpara syve. Lufta e Gazës nuk është thjesht një luftë e çfarëdoshme. Shumë ekspertë dhe organizata ndërkombëtare e përshkruajnë atë si gjenocid. 

Ndërsa shteti hebraik është i vendosur të përfundojë pushtimin e tij kolonial të Palestinës historike, ai gjithashtu ka arritur të vërë në vijë rrethinën e tij të menjëhershme, të nënshtrojë, në mënyra të ndryshme, Egjiptin dhe Jordaninë, dhe të imponojë hegjemoninë e tij mbi të gjithë rajonin. 

E gjithë kjo, me bekimin ose heshtjen e aleatëve të tij perëndimorë. 

Nga ana tjetër, nuk ka asgjë. Regjimet arabe nuk kanë as mjetet dhe as dëshirën për t’iu kundërvënë, të zënë në llogaritje të tjera politike. 

Ali Khamenei dhe Benjamin Netanyahu janë në të njëjtën varkë. Nëse Khamenei bie në ujë. Kush mbetet?

Marrë nga L’Orient le Jour