Sllovakia ka ndryshuar kushtetutën e saj, duke sanksionuar në ligj njohjen vetëm të dy gjinive – mashkullore dhe femërore.

Ndryshimi ligjor, i cili u miratua me një votim të prerë në parlamentin e vendit të Evropës Qendrore, gjithashtu kufizon adoptimin vetëm për çiftet heteroseksuale të martuara dhe ndalon shtatzënitë zëvendësuese.

Amendamenti kushtetues u përcaktua si sanksionues i “sovranitetit në çështjet kulturore dhe etike”.

Kritikët, përfshirë Amnesty International, kanë paralajmëruar se ndryshimi do ta bëjë jetën më të vështirë për personat LGBT, duke thënë se e afron sistemin ligjor të vendit më shumë me qeverinë joliberale të Hungarisë ose me Rusinë e Vladimir Putinit.

Mbështetja e Parlamentit për amendamentin erdhi si një surprizë për vëzhguesit, pasi edhe kryeministri pranoi që të enjten se ai mund të mos miratohet.

Qeveria e Robert Ficos – një koalicion partish populiste, të majta dhe nacionaliste – kishte nevojë për të paktën 90 vota në Këshillin Kombëtar Sllovak me 150 vende për të ndryshuar kushtetutën, por realisht kontrollon vetëm 78 vende.

Megjithatë, në fund 12 deputetë të opozitës votuan me qeverinë. Prej kohësh pritej që Kristian Demokratët konservatorë të jepnin mbështetjen e tyre, por disa anëtarë të lëvizjes Sllovakia të ish-kryeministrit Igor Matoviç shtuan votat e tyre në minutën e fundit, duke ndryshuar situatën.

Matoviç i përshkroi ata si tradhtarë.

Qeveria populiste-nacionaliste argumentoi se amendamenti ishte i nevojshëm për të mbrojtur atë që e përshkroi si “vlera tradicionale”.

Fico vlerësoi votimin dhe tha se partia e tij do të pinte një gotë pije alkoolike për të festuar suksesin e tyre. “Kjo nuk është një digë e vogël, apo thjesht një digë e zakonshme – kjo është një digë e madhe kundër progresivizmit”, deklaroi ai.

Ai më parë kishte argumentuar se ajo që ai e quante ideologji liberale po “përhapej si kanceri”.

Studiuesit sllovakë të ligjit thonë se një amendament kushtetues që sanksionon përparësinë e kushtetutës sllovake mbi ligjin e BE-së është një sfidë e drejtpërdrejtë për Bashkimin Evropian dhe do të çojë në beteja ligjore dhe potencialisht në sanksione.

Disa thanë se ky veprim ishte thjesht një dredhi nga Fico për të larguar vëmendjen nga rënia e vlerësimeve në sondazhe dhe politikat jopopullore.

“Kushtetuta sllovake ka rënë viktimë e planit të Robert Ficos për të çmontuar opozitën dhe për të larguar vëmendjen nga problemet reale të shoqërisë, si dhe nga masat shtrënguese që iu desh të miratonte”, tha për BBC-në Beata Balagova, kryeredaktore e së përditshmes sllovake SME.

“Fico nuk interesohet vërtet për çështjet gjinore, ndalimin e amësisë zëvendësuese, apo edhe për birësimet nga personat LGBTQ”, shtoi ajo.

Shumica e deputetëve të opozitës qëndruan larg parlamentit dhe Sllovakia Progresive, e cila kryeson në sondazhe, tha se tradhtia shënoi fundin e çdo bashkëpunimi të mundshëm me Matoviçin dhe partinë e tij.

Presidenti Peter Pellegrini tha se do ta nënshkruante amendamentin.

“Në një kohë përçarjesh të mëdha brenda shoqërisë sllovake, një shumicë kushtetuese është një sinjal i rëndësishëm se ka marrëveshje për një çështje specifike në të gjithë spektrin politik dhe kjo duhet të respektohet”, tha ai pas votimit.

Partia Smer-Social Democracy e Ficos është larguar aq shumë nga vlerat progresive të përqafuara nga qendra e majtë kryesore e Evropës, saqë raportet thonë se ajo do të përjashtohet zyrtarisht nga Partia e Socialistëve Evropianë (PES) në një konferencë muajin e ardhshëm.

Smer u pezullua në vitin 2023 pasi formoi një koalicion me Partinë Kombëtare Sllovake të ekstremit të djathtë.

Që atëherë, Fico ka zemëruar aleatët evropianë duke u takuar me Putinin katër herë në më pak se 12 muaj./BBC