Një ngjarje dramatike shpërtheu në 1 nëntor para Asamblesë Kombëtare të Serbisë, kur qytetarët, të cilët u mblodhën në mbështetje të një nëne që ka nisur një grevë urie pas vdekjes së djalit të saj nga shembja e një tende, u përplasën me mbështetësit e presidentit Aleksandër Vuçiç. Ky incident ka nxjerrë në pah tensionet e thella politike që po tronditin Serbinë, me ish-zyrtarët e lartë të vendit dhe analistët ndërkombëtarë që paralajmërojnë për pasoja të rënda për stabilitetin e vendit dhe procesin e tij të integrimit në Bashkimin Evropian. Në mes të kësaj kaosi politik, kritikët po e përshkruajnë presidentin Vuçiç si një figurë që ka nxitur ndarjen e shoqërisë serbe dhe ka mbyllur çdo mundësi për një integrim të vërtetë në Evropë. A do të mundet Serbia të dalë nga ky labirint politik, apo është në prag të një shpërthimi të ri të tensioneve?

Kulmi i tensioneve

Ish-zëvendëskryeministri i Serbisë, Žarko Koraç, komentoi për HRT situatën në Serbi:.“Ky tension nuk do të zhduket. Serbia ka jetuar kështu për një vit. Vuçiç po përgatitet të bëjë një gjë monstruoze. Është e vështirë të renditësh të gjitha marrëzitë, monstruozitetet politike që ai ka bërë. Vuçiç dëshiron të organizojë një tubim në Novi Sad dhe të sjellë mbështetësit e tij. Kjo është jashtëzakonisht fyese dhe provokuese për qytetarët e Novi Sadit, ku një tendë u shemb dhe vrau 16 persona. Nëse Serbia ka qenë e ndarë dhe në prag të luftës civile deri më tani, Vuçiç po e nxit atë gjithnjë e më shpejt”, tha Koraç në emisionin e radios kroate “U mreži Prvog”. Ai shtoi se beson që Serbia po “i afrohet kulmit të tmerrshëm të asaj që kemi parë prej një viti” dhe se është mjaft i sigurt që kjo do të ndodhë.

Integrimi europian

Serbia nuk ka hapur asnjë kapitull të ri në procesin e saj të anëtarësimit në Bashkimin Evropian për katër vjet. Kjo tregon një ngecje në kriteret e reformës dhe në përputhje me standardet evropiane. Raportuesi i Parlamentit Evropian për Serbinë, Tonino Picula, tha se Serbia nën sundimin e Aleksandër Vuçiçit nuk mund të hyjë në Bashkimin Evropian. “Kjo nuk ka të bëjë vetëm me Vuçiçin, i cili e di që Serbia nuk mund të hyjë në BE nën udhëheqjen e tij. Më duket se ai nuk po e kërkon këtë. Ai ka një retorikë që nënvizon se hyrja e Serbisë në BE është një qëllim strategjik i shtetit, megjithatë, gjithçka që ai bën, si në nivel vendas ashtu edhe ndërkombëtar, tregon se ai thjesht nuk ka asnjë qëllim serioz për ta afruar vendin e tij me Bashkimin Evropian”, tha ai. “Megjithatë, bëhet fjalë edhe për diçka tjetër, dhe kjo është se nëse dhe kur të ketë ndryshime politike në Serbi, pyetja e madhe është se deri në çfarë mase politika që e mban Serbinë në distancë nga Bashkimi Evropian do të eliminohet me Vuçiçin. Por sa i përket kontekstit evropian, ndoshta këtë javë do të jemi dëshmitarë të ndryshimeve të caktuara, të cilat i kemi pritur prej kohësh, të paktën për ne në Parlamentin Evropian”, tha Picula.

Goditje nga BE

Picula pret që Komisioni Evropian të “heqë dorezat” në raportin e tij për Serbinë nesër. Ai beson se situata aktuale në Serbi është e tillë që Komisioni Evropian do ta pranojë narrativën e Parlamentit Evropian, i cili, thotë ai, është vazhdimisht kritik ndaj regjimit të Vuçiçit. Vlerësimet e Komisionit Evropian mund të kenë pasoja serioze për vendin kandidat. Kolumnisti i portalit Indeks, Goran Vojkoviç, tha se Aleksandër Vuçiç u përpoq të luajë rolin e një Tito të ri, në kuptimin e krijimit të mosinkuadrimit. Por Vuçiçi nuk ka kapacitet. Përveç kësaj, Jugosllavia e Titos ishte larg neutralitetit. Vuçiçi u përpoq të ishte i mirë me të gjithë, por në fund nuk është i mirë me askënd. Ai shfrytëzoi inercinë e burokracisë evropiane, tha Vojkoviq, duke theksuar se burokracia evropiane në vitet ’90 u përpoq të shpëtonte Jugosllavinë që po shkatërrohej, sepse burokratët e duan stabilitetin, jo pasigurinë.