Mijëra e mijëra sirianë të gëzuar për rënien e presidentit Bashar al-Assad kanë shumë për të qenë të lumtur.

Shumë prej tyre po festojnë lirimin e anëtarëve të familjes, miqve dhe të dashurve të humbur prej kohësh, të cilët u futën në burgjet e Sirisë, ku regjimi i Asadit i detyronte t’i nënshtroheshin torturave çnjerëzore.

Burgu famëkeq Sednaya pranë Damaskut, i mbiquajtur ‘Thertorja e Njerëzve’ , është epiqendra e këtij terrori sistematik ku një numër i madh i të burgosurve përjetuan trajtim nga më makabret.

Qendrat e paraburgimit të regjimit të Asadit në Siri përfaqësonin një nga sistemet më të shthurura të torturës së institucionalizuar në historinë moderne. Sistemi i burgjeve nën Assadin nuk ishte thjesht ndëshkues, ishte një mekanizëm i llogaritur për të shtypur disidencën dhe për të terrorizuar popullatat.

Askush nuk ishte i sigurt nga forcat maniake të sigurisë së Asadit. Luftëtarët rebelë u futën në burgje së bashku me intelektualë, aktivistë dhe civilë të rregullt dhe të gjithë iu nënshtruan një trajtimi të urryer, në shumë raste për disa dekada.

Rrjeti Sirian për të Drejtat e Njeriut pretendon se që nga fillimi i revolucionit sirian në mars 2011, mbi 157,000 njerëz mbeten të arrestuar ose janë zhdukur me forcë, duke përfshirë 5,274 fëmijë dhe 10,221 gra.  Më shumë se 15,000 thuhet se kanë vdekur nën tortura në atë kohë.

Rrjeti dokumentoi gjithashtu 72 metoda të ndryshme të torturës së regjimit që përfshinin goditjen me rrymë në organet gjenitale ose varjen e peshave prej tyre; djegia me vaj, shufra metalike apo barut ose pesticide; shtypja e kokave midis një muri dhe derës së qelisë së burgut dhe futja e gjilpërave ose kunjave metalike në trup.

Tortura nuk ishte thjesht një nënprodukt apo pasojë e luftës civile siriane, ajo ishte një strategji e qëllimshme e krijuar për të çmontuar opozitën dhe për të siguruar pajtueshmërinë përmes frikës. Për shumicën e të burgosurve, tmerri filloi menjëherë pas arrestimit, shpesh me rrahje të egra gjatë rrugës për në ambientet e paraburgimit.

Të mbijetuarit kanë varur se janë pezulluar nga kyçet e dorës për orë të tëra, kanë duruar goditje elektrike dhe janë djegur me cigare. Pasi u bllokuan pas hekurave, të burgosurit u njohën shpejt me të gjitha mënyrat e metodave të reja të torturës, disave aq famëkeqe sa u kishin dhënë emërtime të errëta.

Një pajisje e tillë groteske me nofkën ‘qilim fluturues’ pa të burgosurit të lidhur në një dërrasë fleksibël të ndarë në gjysmë nga menteshat metalike të zinxhirit. Rojet pastaj ngrinin gjysmën e poshtme të dërrasës dhe palosnin këmbët e të burgosurit mbrapsht drejt tyre, duke i shtypur ngadalë dhe në mënyrë torturuese në pozicione të tmerrshme.

Një tjetër taktikë e tillë e torturës quhej ‘dulab’, në të cilën trupat e viktimave shtrëngoheshin në një gomë, kokat e tyre shtypeshin në gjunjë, përpara se të rrotulloheshin dhe rriheshin pa mëshirë. Thuhet se shumë roje janë kënaqur me një mizori të tillë.

Të burgosurve shpesh duhej të bënin shfaqje makabre dhe degraduese, të detyruar të imitonin kafshët, qentë, gomarët dhe macet, me rrahje për çdo gabim. Një oficer burgu në bazën ajrore Mezze në Damask, i cili thuhet se i referohej vetes si ‘Hitler’, ishte veçanërisht i dhënë pas shfaqjeve të tilla.

Së pari, ai i varte të burgosurit lakuriq nga një gardh dhe i spërkaste me ujë në temperatura të ftohta.  Sapo ata ndalin të dridhurat, Hitleri do t’i detyronte ata të luanin role të çuditshme. Të burgosurit duhet të vepronin si mobilje për oficerët që t’i shkelnin, të mbështeteshin ose të uleshin, dhe rriheshin sepse nuk arrinin të kryenin bindshëm rolet e kafshëve.  Këto akte torture shpesh kryheshin si argëtim gjatë darkave të oficerëve.

Tregime të tjera tronditëse kanë zbuluar se varjet masive kryheshin një ose dy herë në javë, zakonisht të hënën dhe të mërkurën, në mes të natës.

Të burgosurit thirreshin me emra dhe u thuhej se do të transferoheshin në burgjet civile në Siri.  Në vend të kësaj, ata u zhvendoseshin në një qeli në bodrumin e burgut dhe u rriheshin rëndë përpara se të transportoheshin në një ndërtesë tjetër burgu, ku vareshin.  Gjatë gjithë këtij procesi, ata qëndronin me sy të lidhur, që do të thotë se nuk e dinin se kur dhe si do të vdisnin derisa t’u vendosej laku në qafë.

Ata qëndronin të varur në litar për 10 deri në 15 minuta, ndërsa kishte raste që dhe nuk vdisnin. Ky ishte rasti i fëmijëve dhe të rinjve, të cilët pesha e trupit nuk i vriste.

Por në këtë rast, i priste një fat më i keq. Ndihmësit e oficerëve do t’i tërhiqnin poshtë dhe do t’u thyenin qafën, për tu siguruar që kishin vdekur.

Përtej këtyre metodave të shthurura të torturës, përdhunimi dhe sulmet seksuale u përdorën sistematikisht si mjete poshtërimi dhe kontrolli.  Gratë përdhunoheshin në mënyrë rutinore nga oficerë të rangut të lartë, ndonjëherë ndërsa britmat e tyre jehonin nëpër korridore, duke ngjallur frikë te të burgosurit e tjerë.  Burrat dhe djemtë nuk u kursyen, duke duruar dhunën seksuale dhe dëmtimet brutale në organet gjenitale.  Rojet shpesh i detyronin të burgosurit të përdhunonin njëri-tjetrin ose të përballeshin me ekzekutimin.

Lufta psikologjike përfshinte gjithashtu detyrimin e të burgosurve që të dëgjonin të tjerët duke u torturuar ose duke vdekur.  Një i mbijetuar kujtoi një të burgosur tjetër që po lyhej me karburant dhe u dogj, duke u dashur tre javë për të vdekur.

Mbipopullimi i qelive ishte po ashtu një torturë. Në qelitë jo më të mëdha se tre metra katrorë, mbaheshin mbi 50 njerëz, që ishin grumbulluar së bashku, të paaftë për të qëndruar apo shtrirë siç duhet.

Të burgosurit shpesh flinin me turne dhe duronin disa ditë pa ngrënë, pasi u ofrohej ushqim i kalbur. Shumë vdiqën pas plagëve të patrajtuara, infeksioneve ose dëshpërimit, dhe vdekjet e tyre u shënuan si ‘arrest kardiak’ në të dhënat e falsifikuara.

Ndërkohë në ‘spitalet’ ushtarake të regjimit, personeli mjekësor vepronte si xhelat.

Të paraburgosurve iu mohua kujdesi bazë dhe vdiqën për shkak të gjendjeve të lehta si infeksionet e dhëmbëve që ishin lënë të acarohen pa u kontrolluar. Të tjerët u përballën me ‘ndërhyrje mjekësore’ brutale.

Një i burgosur në Spitalin Ushtarak 601 pranë Damaskut tha për New York Times se si disa të burgosur që kërkonin qetësues kundër dhimbjeve përballë operacioneve të egra, thjesht u rrahën në pavetëdije.

Një burrë në Spitalin 601, i cili punonte si roje dhe infermier, i vetëquajtur ‘Engjëlli i vdekjes’ ishte i njohur për rrahjen e pacientëve për vdekje me një shkop metalike.