SHBA-të i kanë thënë Presidentit Volodymyr Zelensky se Ukraina duhet të pranojë një kornizë të hartuar nga Amerika për t’i dhënë fund luftës me Rusinë.

Plani i SHBA-së, propozon që Kievi të dorëzojë territorin dhe disa armë, raporton Reuters.

Sipas Reuters propozimet përfshijnë ndër të tjera, zvogëlimin e madhësisë së forcave të armatosura të Ukrainës.

Uashingtoni dëshiron që Kievi të pranojë pikat kryesore.

Në të njëjtën kohë, Financial Times shkon edhe më tej, duke raportuar se administrata Trump dhe zyrtarët rusë kanë hartuar së bashku një propozim të ri për t’i dhënë fund luftës së Rusisë në Ukrainë, i cili parashikon lëshime të rëndësishme nga Kievi, dhe i kërkoi Presidentit Volodymyr Zelensky ta pranonte atë.

Një grup zyrtarësh aktualë dhe ish-zyrtarësh rusë dhe amerikanë morën pjesë në hartimin e planit, siç i tha Financial Times një person me informacione mbi bisedimet.

Plani u soll në Kiev këtë javë nga i dërguari special i Presidentit të SHBA-së Donald Trump, Steve Witkov, i cili u takua me sekretarin e Këshillit të Sigurisë dhe Mbrojtjes Kombëtare të Ukrainës dhe ish-ministrin e mbrojtjes, Rustam Umerov, në Miami për të shqyrtuar 28 pikat e tij.

Sipas personave që kanë njohuri të drejtpërdrejta për dokumentin, plani kërkon që Ukraina të heqë dorë nga pjesa tjetër e rajonit lindor të Donbasit, duke përfshirë territoret nën kontrollin e Kievit, dhe të përgjysmojë madhësinë e forcave të saj të armatosura.

Më e rëndësishmja, plani kërkon gjithashtu që Ukraina të heqë dorë nga kategoritë kryesore të armatimeve dhe gjithashtu përfshin një reduktim të ndihmës ushtarake amerikane, e cila ka qenë jetike për mbrojtjen e saj, duke e lënë vendin të prekshëm ndaj sulmeve të ardhshme nga Rusia.

Gjithashtu do të përcaktojë që rusishtja do të njihet si gjuha zyrtare shtetërore në Ukrainë dhe dega lokale e Kishës Ortodokse Ruse do të ketë status zyrtar.

Një burim i njohur me dokumentin e përshkroi atë si shumë të përgjithshëm dhe “anon fort nga Rusia”. Një person tjetër i informuar mbi planin e quajti atë “shumë të përshtatshëm për Putinin”.

Zyrtarët në Kiev të informuar mbi planin thanë se ai ishte në përputhje të ngushtë me kërkesat maksimaliste të Kremlinit dhe do të ishte e pamundur të zbatohej në Ukrainë pa ndryshime të rëndësishme.

Megjithatë, raportet thonë se sipas burimeve në administratën Trump, Zelensky, në situatën e tij të vështirë aktuale, do të detyrohet t’i pranojë këto pika, pasi nuk ka zgjidhje tjetër. Burimet gjithashtu besojnë se nëse Ukraina pranon, evropianët do të bëjnë të njëjtën gjë.

Megjithatë, Kremlini të martën refuzoi të komentonte mbi raportet e faqes amerikane të lajmeve Axios se Uashingtoni.

“Nuk kemi asgjë të re për të ndarë me ju mbi këtë çështje”, tha zëdhënësi i presidentit rus, Dmitry Peskov, në një konferencë për shtyp, ku mori pjesë edhe AFP.

I pyetur për të sqaruar nëse ka ndonjë zhvillim krahasuar me propozimet e Putinit në vitin 2024, Peskov u përgjigj se nuk ka asgjë të re përtej diskutimeve në samitin në Anchorage.

Sipas Axios, i cili citon burime ruse dhe amerikane, plani ka të bëjë me garancitë e sigurisë për Ukrainën, sigurinë në Evropë dhe marrëdhëniet Moskë-Uashington, por nuk zgjidh çështjet territoriale.

Siç ka raportuar Axios, bëhet fjalë për një plan veprimi me 28 pika, i frymëzuar nga plani i Presidentit të SHBA-së Donald Trump për një armëpushim në Gaza.

Ashtu si me planin e Gazës, propozimi do të përfshijë “paqen në Ukrainë, garancitë e sigurisë, sigurinë në Evropë dhe marrëdhëniet e ardhshme të SHBA-së me Rusinë dhe Ukrainën”, sipas burimeve.

Është e paqartë se si plani i qaset çështjeve të diskutueshme, siç është kontrolli territorial në Ukrainën lindore, ku forcat ruse po përparojnë ngadalë, por ende kontrollojnë shumë më pak tokë sesa ka pretenduar Kremlini.

I dërguari i Trump, Steve Witkoff, po udhëheq hartimin e planit dhe e ka diskutuar atë gjerësisht me të dërguarin rus Kirill Dmitriev, tha një zyrtar amerikan. Dmitriev, i cili drejton fondin sovran të pasurisë së Rusisë dhe është gjithashtu i përfshirë aktivisht në diplomacinë e Ukrainës, i tha Axios në një intervistë të hënën se kaloi tre ditë duke u takuar me Witkoff dhe anëtarë të tjerë të ekipit të Trump kur Dmitriev vizitoi Miamin nga 24 deri më 26 tetor.

Dmitriev shprehu optimizëm në lidhje me shanset e suksesit të marrëveshjes, sepse, ndryshe nga përpjekjet e mëparshme, “ne mendojmë se qëndrimi rus po dëgjohet vërtet”. Duke cituar një zyrtar ukrainas, Axios raportoi se Vitkov diskutoi planin me Rustam Umerov, këshilltarin e sigurisë së Presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky, në fillim të kësaj jave në Miami.

“Presidenti e ka bërë të qartë se është koha për të ndaluar vrasjet dhe për të arritur një marrëveshje për t’i dhënë fund luftës . Presidenti Trump beson se ekziston mundësia e përfundimit të kësaj lufte të pakuptimtë nëse tregohet fleksibilitet”, tha një zyrtar i Shtëpisë së Bardhë për Axios.

Dmitriev i tha Axios se ideja themelore ishte të merreshin parimet e dakordësuara nga Trump dhe Presidenti rus Vladimir Putin në Alaska në gusht dhe të paraqitej një propozim “për adresimin e konfliktit në Ukrainë, por edhe për mënyrën e rivendosjes së lidhjeve SHBA-Rusi dhe adresimin e shqetësimeve të sigurisë së Rusisë”.

Qëllimi është të përgatitet një dokument i shkruar në këtë drejtim para takimit të ardhshëm Trump-Putin , sipas Dmitriev. Planet për një samit në Budapest midis udhëheqësve mbeten pezull për momentin.

Një zyrtar tjetër amerikan i tha gjithashtu Axios se Shtëpia e Bardhë kishte filluar të informonte zyrtarët evropianë rreth propozimit. Zyrtari tha se Shtëpia e Bardhë beson se ekziston një mundësi reale që ukrainasit dhe evropianët të bindën të marrin pjesë dhe tha se plani do të përshtatet bazuar në pikëpamjet e palëve të ndryshme.

“Ne besojmë se koha është e përshtatshme për këtë plan tani. Por të dyja palët duhet të jenë praktike dhe realiste”, tha zyrtari amerikan.