BE-ja po shqyrton mundësinë e ndryshimeve në rregulla për të anashkaluar veton hungareze ndaj anëtarësimit të Ukrainës. Sipas një plani të ri të propozuar nga Presidenti i Këshillit Evropian António Costa, hapja e grupeve të pranimit do të kërkojë një shumicë të kualifikuar, në vend të unanimitetit të të 27 shteteve anëtare.

Bashkimi Evropian po shqyrton plane të reja për të ndryshuar rregullat e zgjerimit, në një përpjekje të re për të anashkaluar veton e vazhdueshme të Hungarisë ndaj ofertës së anëtarësimit të Ukrainës.

Që nga sot, çdo fazë e procesit të pranimit i nënshtrohet unanimitetit, dhe çdo shtet anëtar mund të frenojë me një veto në çdo moment të caktuar.

Për më shumë se një vit, Hungaria e ka penguar Ukrainën të hapë grupin e parë të negociatave, të njohura si bazat, të cilat mbulojnë tema kyçe si demokracia, të drejtat e njeriut, siguria, sistemi gjyqësor dhe prokurimi publik.

Budapesti ka përmendur arsye të ndryshme për të justifikuar veton e tij, duke përfshirë vazhdimin e luftës së Rusisë, shqetësimet në lidhje me sigurinë energjetike dhe bujqësinë dhe situatën e pakicës hungareze brenda Ukrainës. Më herët këtë vit, kryeministri Viktor Orbán nisi një konsultim kombëtar midis qytetarëve të tij mbi këtë çështje.

Që atëherë, Orbán i ka përdorur rezultatet për të kërkuar një “mandat të fortë” për veton e tij.

Por në Bruksel, zemërimi rritet çdo javë.

Presidenti i Këshillit Evropian, António Costa, po teston ujërat për të ndryshuar kuadrin negociues me Ukrainën dhe për të lejuar që hapja e grupeve të vendoset me shumicë të kualifikuar, shpjegoi të hënën një zyrtar i lartë i BE-së i njohur me mënyrën e tij të të menduarit.

Kjo do të thotë që, në praktikë, vetoja hungareze nuk do të ishte më e mjaftueshme për të paralizuar progresin. Mbyllja e grupeve do të mbetej nën rregullat e unanimitetit.

Costa vendosi ta bënte prezantimin pas një turneu disajavor në të gjitha shtetet anëtare, gjatë të cilit u takua me Orbán-in.

Nëse ka mjaftueshëm mbështetje politike, propozimi mund të vihet në tryezë që të mërkurën, gjatë një takimi joformal të udhëheqësve të BE-së në Kopenhagen.

“Nëse ai (Costa) do të shihte se nuk kishte asnjë shans që kjo të ndodhte, ai nuk do ta paraqiste këtë çështje”, shpjegoi zyrtari i lartë. “Për momentin, duke pasur parasysh kontaktet që ka pasur, ai nuk ka përshtypjen se është krejtësisht e pamundur.”

Plani i Kostës nuk do të kishte një, por dy përfitues: do t’i mundësonte si Ukrainës ashtu edhe Moldavisë, ofertat e të cilave janë bashkuar në mënyrë joformale, të ecnin përpara.

Për Kievin, kjo do të përfaqësonte një fitore diplomatike të luftuar me mund mes konsultimeve të vazhdueshme për garancitë e sigurisë. Për Kishinaun, kjo do të forconte rrugën e saj evropiane pas zgjedhjeve të fundit parlamentare që panë përpjekje të shfrenuara nga Moska për të ndikuar te votuesit.

Megjithatë, një pengesë kryesore qëndron në rrugë: ndryshimi i kuadrit negociues me Ukrainën do të kërkonte pëlqim unanim.

“Nuk është ende e qartë nëse kjo (ide) do të ketë mbështetjen unanime dhe nëse këto kontakte do të vazhdojnë”, tha zyrtari i lartë, duke pranuar se çështja ishte “e vështirë”.

“Një gjë është e sigurt: asnjë udhëheqës deri më sot nuk iu përgjigj në mënyrë krejtësisht negative kësaj ideje.”

Komisioni Evropian, i cili mbikëqyr progresin e secilit kandidat për t’u bashkuar me bllokun, tha se mundësia e kalimit në shumicë të kualifikuar për hapjen e grupeve mund të “eksplorohet”, por nuk arriti ta mbështesë planin e Costas.

“Kur një vend pengohet pa asnjë arsye objektive pavarësisht përmbushjes së kritereve, besueshmëria e të gjithë procesit të zgjerimit është në rrezik”, tha një zëdhënës i Komisionit të hënën kur u pyet për ndryshimin e mundshëm.

“Qëndrimi ynë është që duhet të hapim grupin e parë për Ukrainën dhe Moldavinë. Ata e kanë bërë punën e tyre, i kanë përmbushur kriteret e tyre.”

Bllokimi i krijuar nga vetoja hungareze ka nxitur spekulime për një shkëputje të mundshme të ofertave të Ukrainës dhe Moldavisë. Por më herët këtë muaj, një takim i ministrave të Çështjeve Evropiane tregoi pak oreks për ndarjen , duke pasur frikë se kjo do të përbënte një dorëzim efektiv ndaj pengesës së Hungarisë.