Drejtësia, nuk ka si qëllim bazë ndëshkimin e personave që kryejnë krime, kryesorja është rehabilitimi dhe riintegrimi i tyre në shoqëri. Një nga mekanizmat e parashikuar nga Kodi Penal dhe ai i Procedurës Penale është “Lirimi me Kusht”, i cili supozohet të jetë një instrument i përdorur për të shpërblyer sjelljen e mirë dhe rehabilitimin real të një të burgosuri. Në teori, një i dënuar që ka shlyer një pjesë të dënimit dhe ka treguar përmirësim në sjellje, mund të lirohet nën mbikëqyrje për të vazhduar jetën si qytetar i rregullt. Ky hap hidhet në momentin që vërtetohet se dënimi e ka arritur qëllimin rehabilitues dhe autori veprës penale nuk ka ide kriminale.
‘Çdo sistem drejtësie veçanrërisht kur verifikon që subjekti të jetë rehabilituar në aspektin e mbërritjes, të qëllimeve të dënimit siç është korigjimi i tij si njeri dhe qëllim i kethimit të tij i shëndetshëm në shoqeri dhe pa prirjen e realizimit të një vepre penale të caktuar dhe tek kjo është arritur dhe provohet si e tillë nga autoritet e vuajtjes së dënimit që mbikqyrin periudhën e subjektit kur duhet të jetë i kufizuar pse jo të jepet mundësia e daljes dhe hyrjes në shoqëri i korrigjuar më herët se sa ishte verdiktuar nga gjykata’ u shpreh Ardian Visha, avokat
‘Dhe nese këto sjellje jane rigoroze dhe ky ka pasur përmirësime në te gjitha mendimet e veta ateherë edhe mund të aplikohet lirimi para kohe me kusht’ u shpreh Bledar Meminaj
Megjithatë, në realitetin shqiptar, lirimet me kusht janë transformuar në një derë të hapur për të lehtësuar daljen e eksponentëve të rëndësishëm të krimit të organizuar. Shumë prej tyre kanë përdorur një sërë mekanizmash, që nga raportet e falsifikuara mjekësore, tek manipulimi i dokumenteve dhe pagesat korruptive, për të siguruar një liri të parakohshme.
‘Smund të them a janë intimiduar a ka patur nderhyrje nuk e di, sigurisht që ka presion për t’u liruar se kush nuk e do lirinë, lirija është gjëja më e shtrenjtë, por nga ana e stadimit të kesaj dispozite nga gjykata nuk mund të them . Di që ka pas raste që një që kanë kaluar, sepse kalojnë në apel dihet , ne nuk jemi pjesë, nuk kemi të drejtë si staf si drejtori burgjeesh ankimim, kjo është një e drejtë e prokurorit’ u shpreh Fehmi Sufaj, ZV. Drejtor i burgjeve
‘Sfida e inspektorit është identifikimi i shkelje disiplinore të mgjistratëve në raport me politikën penale që ka ndjekur Kuvendi në miratimin e akteve penale por edhe me zhvillimin dhje zbatimin e jursipudences së gjykatave të vendit’ u shpreh Artur Metani, drejtuesi i ILDS
Pas daljes nga burgu, këta individë të botës së krimit nuk i janë kthyer jetës normale. Përkundrazi, ata janë bërë më të fuqishëm, duke thelluar ndikimin e tyre në krimin e organizuar dhe duke përforcuar lidhjet me segmente të caktuara të politikës, drejtësisë apo institucioneve ligjzbatuese. Pra, shtegu ligjor është përdorur në mënyrë korruptive për rikthimin e të fortëve në liri dhe aktivitet kriminal.
Për këtë fakt sistemi gjyqësor shpesh ka qenë në qendër të kritikave për mënyrën se si disa të dënuar për vepra të rënda penale arrijnë të përfitojnë liri me kusht. Ligji penal shqiptar dhe akt-ekspertizat mjeko-ligjore kanë shërbyer si mekanizma që u kanë hapur rrugën disa të dënuarve VIP për të dalë nga burgu para kohe. Kjo rikthyer një debat të madh mbi drejtësinë dhe efektivitetin e sistemit penal në vend.
‘Mund te ketë pasur raste që edhe pse qëndrimi i stafit ka qenë për t’u refuzuar lirimi me kusht për shkak se nuk është arritur maksimumi sipas parashikimit ligjor një sjellje apo një në aspektin rehabilitues, por ka pasur raste që gjykata edhe i ka tejkaluar këto’ u shpreh Fehmi Sufaj, ZV. Drejtor i burgjeve
‘Për mua nuk duhet te ishte me ky institucion por duhet të liberalizohet nga pikepamja e mundesise institucionale dhe te intesifikohet nga pikpamja e dijeve subjekti qe duhet te mare cilësine e eskpertit për përcaktimin e sëmundjes’ u shpeh avokati, Ardian Visha