Në fund të një lidhjeje, shpesh kërkojmë një partner që i ngjan ish-it tonë. Mund të duket se në një lidhje të re po kërkojmë një vazhdimësi të asaj që sapo ka mbaruar, por realiteti është më kompleks se kaq. Në të vërtetë, modeli përsëritet edhe në situata negative, ku marrëdhënia e përfunduar së fundmi shkaktoi dhimbje të konsiderueshme. Ky fenomen ka tërhequr interesin e psikologëve evolucionarë për vite me radhë, duke i kushtuar disa studime kësaj teme.
STUDIME SHKENCORE
Sipas shumë ekipeve kërkimore, siç janë ato nga Departamenti i Psikologjisë në Universitetin e Torontos, ka të ngjarë që secili prej nesh të ketë një preferencë specifike për një lloj të caktuar personi.
Fakti që kemi tendencë të ndihemi të tërhequr nga një lloj i caktuar personi duket se konfirmohet nga fakti se truri i njeriut, në fushat më të larmishme të përvojës, tenton të ndjekë modele të njohura, të cilat janë më qetësuese dhe të afta të thjeshtojnë zgjedhjet në situata komplekse dhe që shkaktojnë ankth.
Aftësia për të aplikuar një model të njohur në një situatë të caktuar na lejon të lëvizim më lehtë, pa pasur nevojë të mendojmë dhe vlerësojmë të gjitha mundësitë.
Në mënyrë të ngjashme, një partner që na kujton disi një marrëdhënie të mëparshme duket se ka një tërheqje të shtuar që në mënyrë të pavetëdijshme, na nxit ta preferojmë. Stimujt ndaj të cilëve ekspozohemi ka të ngjarë të përpunohen më lehtë nga truri:
Kjo është arsyeja pse jemi të prirur t’u besojmë njerëzve, pamja e të cilëve është disi më e njohur, edhe nëse ato evokojnë kujtime të dhimbshme. Për më tepër, shpjegojnë studiuesit, ne jemi të prirur në mënyrë të pavetëdijshme të preferojmë dikë që është disi i ngjashëm me ne.
Sipas Madeleine A. Fugère, profesoreshë e Psikologjisë Sociale në Universitetin Shtetëror të Connecticut-it Lindor, ne jemi disi të prirur të vlerësojmë veçanërisht njerëzit përbërja gjenetike e të cilëve është disi e ngjashme me tonën, por megjithatë mjaftueshëm e ndryshme për të siguruar sukses optimal riprodhues. Këto janë mekanizma të lidhur me evolucionin e specieve e për këtë arsye plotësisht të pavetëdijshëm.
ÇFARË NËSE TËRHIQEMI NGA PERSONAT E GABUAR?
Mekanizmi i tërheqjes aktivizohet kur takojmë një person që jo vetëm na pëlqen kimikisht, por edhe kur partneri potencial duket i aftë të përmbushë dëshirat dhe nevojat tona. Nëse këto nuk ndryshojnë me kalimin e kohës, do të ndihemi të detyruar të kërkojmë një lloj personi të ngjashëm nga një marrëdhënie në tjetrën.
Kjo është e vërtetë si në marrëdhëniet e shëndetshme ashtu edhe në ato toksike. Në rastin e dytë, pra, meqenëse kemi tendencë të tërhiqemi nga llojet “e gabuara”, duhet të bëhemi të vetëdijshëm për karakteristikat e vërteta të nevojave dhe dëshirave tona në mënyrë që të thyejmë një model që mund të çojë vetëm në një seri të gjatë zhgënjimesh.