EUalive.net është një media e pavarur, e regjistruar në Belgjikë, me qendra editoriale në Bruksel dhe Sofje, dhe me një rrjet partnerësh që shtrihet nga Ukraina në Serbi. E krijuar nga Georgi Gotev, një gazetar veteran nga Euractiv.com, EUalive i është përkushtuar ofrimit të raportimeve me cilësi të lartë, analizave të thella dhe opinioneve të larmishme, me fokus në rajonet e nënraportuara të Evropës. Misioni ynë është të thellojmë kuptimin publik të çështjeve të BE-së për një audiencë të gjerë globale, thuhet në hyrje të kësaj platforme. Më datën 25 shtator ajo boton shkrimin

Në Bullgari, antikorrupsioni shndërrohet në represion

Rasti i kryetarit të bashkisë Blagomir Kotsev ka një ndikim të madh mbi qytetin e Varnës, ku ndikimi rus kërkon të depërtojë, me autorë Georgi Gotev dhe Emilia Milcheva

(EUalive 23 shtator 2025). Është interesant se rasti që përshkruhet aty është i njëjtë me atë të Erion Veliajt. Ja çfarë shkruajnë autorët e këtij investigimi:

Programi i Rimëkëmbjes dhe Rezistencës (RRF) i Bashkimit Evropian nuk kishte për qëllim kurrë të financonte represionin. Ai u krijua për të rindërtuar ekonomitë dhe për të përforcuar reformat demokratike. Megjithatë, në Bullgari, historia e kryetarit të bashkisë së Varnës, Blagomir Kotsev, zbulon se si një moment historik reformash – krijimi i një komisioni të pavarur antikorrupsion – jo vetëm që ka dështuar, por është shndërruar në një instrument kontrolli politik.

Një kryetar bashkie pas hekurave

Blagomir Kotsev, kryetari i zgjedhur i bashkisë së Varnës, që përfaqëson një forcë opozitare, është sot një i burgosur politik i mbajtur nën masa të sigurisë së lartë pa një vendim fajësie. I kufizuar në një orë qëndrim jashtë në ditë, i nënshtruar kufizimeve të rënda në kontaktin me komunitetin e tij dhe i privuar nga procesi i rregullt ligjor, Kotsev është bërë simboli i mënyrës se si komisioni antikorrupsion, një moment i domosdoshëm i RRF-së, po përdoret si armë.

Mbrojtja e tij është dokumentuar me dosje të mbajtura çështjesh, zbulime të vonuara të fakteve dhe abuzime procedurale që i heqin prezumimin e pafajësisë.

Kotsev nuk është i vetëm. Të paktën tre zyrtarë të tjerë të opozitës mbeten të burgosur pa vendime. Pikërisht organi që synon të sigurojë pavarësinë dhe transparencën në qeverisje po i hesht zërat e opozitës. Për Varnën, një qendër strategjike në Detin e Zi, kjo nuk është vetëm një tragjedi lokale – është një dobësi gjeopolitike.

Pse Varna ka rëndësi

Varna është më shumë sesa kryeqyteti detar i Bullgarisë. Është qendra logjistike e NATO-s në Detin e Zi dhe një qytet ku ndikimi rus historikisht është përpjekur të depërtojë. Nëse një kryetar bashkie opozitar mund të burgoset nën maskën e ‘antikorrupsionit’, precedenti është i rrezikshëm: Moska fiton kur qeverisja demokratike në Varna lëkundet. Erozioni i lirive politike në një qytet kaq strategjikisht të rëndësishëm minon jo vetëm demokracinë bullgare, por edhe sigurinë kolektive të Evropës.

Nga reforma në regres

Plani i Rimëkëmbjes dhe Rezistencës i Bullgarisë kërkonte në mënyrë të qartë krijimin e një organi anti-korrupsion të pavarur politikisht dhe financiarisht, të emëruar përmes proceseve transparente dhe të rishikuar nga kolegët nga GRECO. Në vend të kësaj, ajo që ekziston është një komision i karakterizuar nga politizimi dhe instrumentalizimi. Dosjet parlamentare dhe parashtrimet e mbrojtjes tregojnë për pengimin e çështjeve të Zyrës së Prokurorit Publik Evropian, fshehjen e provave dhe vonesat në kërkime. Paraburgimi i Kotsev nuk është përjashtim – është prova më e qartë e kapjes sistemike.

Dilema e Evropës

FRF është një instrument i bazuar në performancë: reformat së pari, fondet së dyti. Komisioni tani përballet me një zgjedhje. A do ta shpërndajë këstin e dytë prej 653 milionë eurosh nga paratë e taksapaguesve evropianë, ndërsa reforma historike e Bullgarisë prodhon të burgosur politikë, apo do të këmbëngulë që paratë evropiane të mos subvencionojnë të kundërtën e asaj që synohej të arrihej? Besueshmëria e FRF-së dhe qëndrimi i BE-së ndaj sundimit të ligjit janë në dyshim.

Një pauzë e nevojshme

Historia e Blagomirit Kotsev nuk ka të bëjë vetëm me burgosjen e padrejtë të një kryetari bashkie – ka të bëjë me faktin nëse taksapaguesit evropianë do të financojnë institucionet që e përforcojnë demokracinë apo ato që e çmontojnë atë. Fati i Varnës ka një rëndësi të jashtëzakonshme, si një qytet në vijën e parë të sigurisë në Detin e Zi, ashtu edhe si një provë e vendosmërisë së BE-së. Për të ecur përpara me përgjegjësi, Brukseli duhet të reflektojë nëse lirimi i pagesës së ardhshme të RRF-së në kushtet aktuale do të shpërblente reformën apo represionin.

Përfundimi nuk lind nga ideologjia, por nga logjika: derisa Bullgaria të tregojë se kuadri i saj antikorrupsion është vërtet i pavarur, se respektohet procesi i rregullt ligjor dhe se të burgosurit politikë si Kotsev janë të lirë t’u shërbejnë zgjedhësve të tyre, Komisioni duhet të japë një sinjal. Një pauzë nuk është ndëshkim; është ndoshta e vetmja mënyrë për të ruajtur integritetin si të RRF-së ashtu edhe të premtimit demokratik të Evropës.

Kur lexon këto reshta vëren se forcat regresive si ato që kanë krijuar Komisionin Antikorrupsion në Bullgari, si SPAK në Shqipëri godasin njerëzit më të afrimuar politikisht dhe trajtimi ndaj tyre në paraburgim është çnjerëzor. Nuk po përmend këtu rastin e kryetarit të bashkisë së Stambollit. Vetëm se në këtë rast duhet të bëjmë një dallim. Në Shqipëri, mazhoranca ia ka shitur të drejtën për të luftuar korrupsionin një trupe gjyqtarësh e prokurorësh pa identitet dhe pa moral juridik e qytetar. Në emër të pavarësisë së drejtësisë, qeveria shqiptare ia ka deleguar këtë pushtet një trupe që tani ka dalë jashtë kontrollit dhe ka vënë në pikëpyetje demokracinë. Në Bullgari e në Turqi qeveria ka kapur drejtësinë dhe e përdor atë politikisht. Për fat të keq në të trija rastet, rezultati është i njëjtë