Heqja e plotë e ëmbëlsirave nga ushqimi i fëmijëve nuk është e këshillueshme sepse ndalimi i rreptë mund të çojë më vonë në mbingrënie. Por si mund ta ndihmoni fëmijën të kalojë nga zakoni për të ngrënë vetëm të ëmbla drejt një diete të shëndetshme? Një fëmijë nuk mendon në kategori të tilla si “e shëndetshme” apo “e dëmshme”; për të, çokolata është thjesht më e shijshme se një mollë. Për më tepër, shpesh vetë prindërit e forcojnë këtë lidhje emocionale duke e kthyer ëmbëlsirën në “shpërblim” ose “ngushëllim”.
Ky mekanizëm i pafajshëm në pamje të parë krijon një model të dëmshëm psikologjik, ku fëmija fillon ta shohë sheqerin si zëvendësues të dashurisë, ngushëllimit apo shpërblimit. Sheqeri jep një rritje të menjëhershme të energjisë, por kjo pasohet nga një rënie e shpejtë, që çon në lodhje, nervozizëm dhe mungesë vëmendjeje. Sipas Shoqatës Amerikane të Pediatrisë (AAP), ndryshimet e papritura të glukozës në gjak ndikojnë drejtpërdrejt në aftësinë e fëmijëve për të mësuar dhe për t’u fokusuar.
Ushqimet me shumë sheqer rrisin rezistencën ndaj insulinës dhe rrezikun për obezitet që në fëmijëri. Studimet e “Harvard School of Public Health” tregojnë se fëmijët që konsumojnë më shumë se dy pije të ëmbla në ditë kanë dyfish më shumë gjasa të zhvillojnë mbipeshë në moshën e adoleshencës.
Fëmijët që zëvendësojnë vaktet me ëmbëlsira mund të ndihen të ngopur, por kjo është një “ngopje e rreme”. Ushqimet me shumë sheqer mungojnë në fibra dhe proteina duke shkaktuar kapsllëk dhe fryrje. Sipas Shoqatës Ndërkombëtare të Stomatologjisë Pediatrike (IAPD), kariesi është një nga sëmundjet më të përhapura në botë tek fëmijët dhe konsumi i vazhdueshëm i sheqernave është shkaktari kryesor.
Fëmijët kanë nevojë për orare të rregullta. Trupi i tyre funksionon më mirë me parashikueshmëri. Lejoni porcione të vogla herë pas here, ndalimet e rrepta vetëm e forcojnë dëshirën.
Krijoni marrëdhënie emocionale përmes lojës, përqafimeve dhe bisedës jo përmes ushqimit. Kur ndihmon në përgatitjen e një vakti (p.sh. pastron perime ose përzien përbërësit), fëmija zhvillon ndjenjën e krenarisë dhe është më i prirur të provojë ushqimin që ka ndihmuar të krijojë.
Frutat e thata, kos me mjaltë, kakao natyrale ose biskota me miell tërshëre janë zgjidhje ideale. Shpesh fëmija nuk ha drekë sepse ka pirë lëng të ëmbël ose ka ngrënë diçka të vogël më herët.
Fjala “jo” duhet të jetë e qëndrueshme dhe e qartë. “Asnjë fëmijë nuk mëson të dojë brokolin brenda ditës, por çdo fëmijë mund të mësojë të dojë trupin e vet”, thekson dietologia pediatrike Laura Jana.