Osteoporoza është një nga sfidat më serioze të shëndetit publik, pasi rrit ndjeshëm rrezikun e frakturave në legen, shpinë dhe gjymtyrët e sipërme.
Deri më sot, ne dimë se zakone të tilla si pirja e duhanit, mungesa e gjumit dhe konsumimi i tepërt i alkoolit janë të lidhura ngushtë me osteoporozën.
Përveç këtyre, faktorë që nuk mund të modifikohen, siç janë mosha, gjinia, historia familjare dhe marrja e disa medikamenteve, janë gjithashtu të lidhur me osteoporozën.
Në këtë kontekst, një studim i botuar në Journal of the Endocrine Society u përpoq t’i përgjigjej një pyetjeje thelbësore: A luajnë rol zakonet dietike ? Dhe nëse po, cilat i rrisin shanset?
Zakonet “e dëmshme” të të ngrënit
Studiuesit analizuan të dhënat nga 927.130 të rritur mbi moshën 20 vjeç (45.3% burra, 54.7% gra), të cilët u ndoqën për një mesatare prej 2.6 vitesh
Ajo që ata zbuluan ishte se, ndër të tjera, anashkalimi i mëngjesit dhe ngrënia e vakteve vonë në mbrëmje rriti rrezikun.
Konkretisht, rezultatet ishin si më poshtë:
Gjatë studimit u regjistruan 28,196 fraktura
Anashkalimi i mëngjesit shoqërohej me një rrezik 18% më të lartë të thyerjes
Darka vonë natën ( më pak se 2 orë para gjumit) me një probabilitet 8% më të madh
Kombinimi i të dy zakoneve e rriti rrezikun me 23%
“E gjithë kjo sugjeron që parandalimi i osteoporozës dhe frakturave kërkon jo vetëm zakone të shëndetshme të të ngrënit, por edhe një përpjekje më të gjerë për të përmirësuar stilin e jetës në përgjithësi”, tha doktor Hiroki Nakajima, një nga autorët e studimit, nga Universiteti Mjekësor i Narës në Japoni.
Pse ka rëndësi ushqyerja
Sipas studiuesve, anashkalimi i mëngjesit dhe koha e papërshtatshme e darkës mund të ndikojnë në shëndetin e kockave përmes:
Çrregullime hormonale (kortizoli, stresi oksidativ).
Marrje më e ulët e lëndëve ushqyese thelbësore, siç janë kalciumi dhe vitamina D.
Më konkretisht, anashkalimi i mëngjesit shoqërohet me një konsum më të ulët të vitaminës D dhe kalciumit, dy elementë thelbësorë për dendësinë e kockave.
Gjithashtu, si mëngjesi ashtu edhe koha e vakteve ndikojnë në ritmin cirkadian të trupit, “orën tonë biologjike”, e cila lidhet drejtpërdrejt me shëndetin e kockave.
Ata që anashkalonin mëngjesin dhe/ose hanin darkë vonë natën kishin më shumë gjasa të përjetonin gjumë të pamjaftueshëm, gjë që përforcon teorinë e çrregullimit të ritmit cirkadian.
Vlen të përmendet se gratë, të moshuarit dhe ata me indeks të masës trupore më të ulët janë ndër grupet më të prekshme. Megjithatë, zakonet e pashëndetshme rrisin rrezikun në të gjitha grupet e popullsisë, pavarësisht nga gjinia dhe mosha.